حتی قبل از شروع ویروس کرونا و جهانی شدن آن ترس از بیماری در بین بعضی از افراد وجود داشت و جزء فوبیا های رایج محسوب می شد. به ترس از بیماری، بیماری هراسی یا ملیخولیا گفته می شود.
بیماری هراسی یا مالیخولیا و ترس از بیماری
از طرفی تمرکز کردن روی هر عطسه یا دل پیچه که ممکن بود تهدید کننده زندگی فرد باشد، به راحتی در بین بعضی از افراد اتفاق می افتاد.
اصلا نمی توانید تصور کنید که اثرات خارج از کنترل ما در مورد ترس از بیماری چه چیزهایی می باشد. این اثرات حتی بدتر از خود بیماری سارس، H1N1، ویروس کرونا و دیگر بیماری های شیوع دار و مشکلات پزشکی جدی هستند که سلامت ما را تهدید می کنند و ممکن است کیفیت زندگی مان را به طور کلی دستخوش تغییر قرار دهند.
توی این پک فوق العاده، مرد بهتری شویم رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی!
اما زمانی که ترسیدن از خود بیماری ایجاد می شود، چه کاری انجام دهیم؟ ترس از بیماری یعنی ممکن است که شما بیمار نباشید اما از لحاظ ذهنی به دلیل وجود این ترس احساس خوبی در شما وجود نداشته باشد.
در این مقاله نگاهی به دو مورد از رایج ترین ترس از بیماری ها در بیماری هراسی و مالیخولیا می اندازیم. باید ببینیم که پشت پرده این دو مسئله چیست و بهترین راهکار ها را برای افراد تعیین کنیم.
مالیخولیا و بیماری هراسی
اولین مورد که مطرح می شود – تفاوت بین مالیخولیا و بیماری هراسی چیست؟
هر دو در مورد ترس از بیماری هستند اما تفاوت بین آن ها در ماهیت ترس هاست. هیپوکندریا یا مالیخولیا یک نوع ترس است که در آن هر نوع علامتی که داشته باشید، اعم از علائم واقعی یا خیالی ، نشانه یک بیماری بزرگتر هستند اما در مقابل آن بیماری هراسی ترسی است که با یک نوع بیماری خاص مانند دیابت و سرطان همراه می شود.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
بسیار مهم است به این نکته توجه کنیم که نگرانی به تنهایی در مقیاس بسیار بالا نمی تواند جزء بیماری هراسی محسوب شود. اکنون همه ما این روزها در مورد بیماری کووید ۱۹ نگرانی های زیادی داریم اما به این معنی نیست که همه ما به بیماری هراسی مبتلا شده ایم. البته که ممکن است این ترس شدید ادامه دار و سخت تر شده باشد اما جزء این دسته قرار نمی گیرد.
بیماری هراسی که گاهی اوقات به عنوان بیماری “سندروم دانش‌جویی پزشکی” هم مشهور است، سرنخی را در مورد ماهیت خود و تفاوتش با یک ترس طبیعی از ویروس کرونا به ما می دهد. زمانی که برای اولین بار وارد دانشکده پزشکی می شوید و در مورد همه وضعیت های مختلف و حالات اطلاعات پیدا می کنید، ممکن است تصور کنید که به این وضعیت دچار هستید. هر چه قدر بیشتر تحقیق کنید، ترس شما از داشتن آن بیماری افزایش پیدا می کند.
در نتیجه وارد یک چرخه یا دوره معیوب می شوید . هر چه قدر که ترس و تحقیقات شما در مورد یک بیماری افزایش پیدا کند، گرایش شما برای آزار دادن خودتان به دلیل ابتلا به این بیماری افزایش پیدا می کند که می تواند ترس شما را بیشتر کند.
اما در مقایسه با آن مالیخولیا یا هیپوکندریا ممکن است با یک عطسه، احساس سوزش یا دل پیچه و یا از کوچکترین نشانه ها آغاز گردد که بر اثر آن می ترسید که به یک مشکل بزرگ تر مبتلا شده باشید . اگر چه که ممکن است علائم شما مبهم، بسیار کم یا حتی خیالی باشند اما افراد مبتلا به مالیخولیا روی یک بیماری خاص کمتر تمرکز می کنند و به دنبال این هستند که به هر بیماری دچار شده باشند.
سر درد، عطسه، مشکلات گوارشی و یا یک سوزش بسیار کم جزء علائم رایج در این افراد می باشد و می تواند هر گونه وضعیتی را برای آن ها ایجاد کند . دقیقاً در مورد مالیخولیا هم این اتفاق می افتد.
هر چه قدر که بیشتر بر روی یک بیماری خاص تمرکز کنید، بیماری هراسی هم در شما افزایش پیدا می کند. هر چه قدر که تمرکز شما گسترده تر باشد، احساس بیمار بودن در شما بالاتر می رود و احتمالاً به مالیخولیا دچار می شوید.
مقیاس مالیخولیاییا
در نهایت بسیار مهم است که توجه کنید ترس از بیماری به عنوان یک مفهوم می تواند در پشت بیماری مالیخولیایی پنهان شده باشد . البته همه موارد مالیخولیا یا بیماری هراسی با یکدیگر یکسان نیستند. طبق دستاورد های مختلف در مورد رفتارهای مالیخولیایی از چند بُعد، حداقل 4 تغییر یا جایگشت در مالیخولیا وجود دارد:
- حس بیگانگی با دیگران. این مورد روی شماره ۷ این مقیاس بود. فرد در این مرحله خودش را به بیمار بودن متقاعد می کند. در صورتی که حتی اطمینان دیگران هم ممکن است تاثیر منفی روی او بگذارد و در نتیجه خودش را از دیگران بیگانه می داند و باعث می شود که فکر کند هیچ کس او را باور ندارد یا او را نمی فهمد و شرایط او را درک نمی کند.
- وابستگی. این مرحله روی شماره ۸ مقیاس جای می گیرد و به گونه ای است که تمایل فرد برای گفتن به دیگران در مورد وضعیتش افزایش پیدا می کند . همچنین ممکن است وابستگی او را به دیگران به دلیل وخیم بودن شرایطش بالا ببرد.
- فرو رفتن در خود. این مرحله روی شماره ۹ این مقیاس قرار می گیرد و زمانی است که بیماران آگاهی بسیار عجیب و بیش از حدی در مورد عملکرد و احساسات بدن خود دارند.
- نگرانی. این مرحله در شماره ۷ این مقیاس قرار دارد و تمایل افراد، ترس افراد از بیماری و مرگ افزایش پیدا می کند.
رسانه و بیماری هراسی
یکی از رایج ترین ویژگی های زندگی مدرن ، رسانه و تاثیرات اجتماعی و روانی بر روی ما انسان ها است. رسانه می تواند عاملی برای افزایش ابتلا به بیماری هراسی شود و ترس از بیماری های خاص به دلیل مشاهده اخبار در افراد افزایش پیدا کند.
در این تئوری هر چقدر که این بیماری در اخبار بیشتر نشان داده شود، اثرات روانی روی فرد بالاتر می رود و احتمال این که فرد خودش را مبتلا به آن بیماری بداند و بیماری هراسی در او ایجاد شود، بیشتر خواهد شد.
اپیدمی هایی در گذشته مانند بحران ایدز و یا بیماری کرونا ویروس، جزء نمونه های بارز این مشکل هستند. هر دو پاندمی وضعیت های خاصی را برای ابتلا به بیماری در فرد ایجاد می کند. اطلاعات محاسباتی در مورد ابتلا به هر کدام از بیماری ها بسیار پایین است . البته تحقیقات در مورد آن ها ۲۴ ساعت در حال انجام می باشد و اثرات اجتماعی آن به شدت در بین افراد بالا رفته است، مثل دستورات قرنطینه. بیماری کووید ۱۹ که احتمالا بیماری هراسی را در افراد ایجاد کند.
بسیار مهم است توجه کنیم که پوشش رسانه ای می تواند عاملی برای ایجاد بیماری هراسی از بیماری خاص باشد اما عاملی برای ابتلا به خود بیماری نیست.
علائم مالیخولیا و بیماری هراسی
علائم رایج مالیخولیا شامل موارد زیر است:
- آگاهی بسیار زیاد از انواع حس ها و عملکرد ها درون بدن که در مرحله فریفته شدن در بیماری اتفاق می افتد.
- سر درد، درد مفصل، عرق و دیگر علائم حداقلی از یک بیماری.
- وسواس فکری و به طور مداوم چک کردن علائم.
- نیاز برای تایید دیگران.
- تمایل بسیار شدید برای مراجعه به پزشک یا به طور کامل دوری کردن از پزشک.
- افسردگی
- اضطراب
به علاوه، علائم بیماری هراسی شامل موارد زیر است:
- یک ترس معمولاً شناخته شده از یک بیماری که زندگی فرد را تهدید می کند ؛ مخصوصاً افرادی که بیش از حد به رسانه توجه می کنند.
- اضطراب
- سرگیجه
- حالت تهوع
- تنفس تند
- عرق
- افزایش تپش قلب
- سختی در به خواب رفتن
- در بعضی از موارد هم دوری کردن از عوامل استرس زا یا دیده شدن در مکان های عمومی
- در بعضی از موارد تحقیقات بسیار زیاد در مورد بیماری و پاسخ به سوالات ذهنی فرد دیده می شود.
علل مالیخولیا و بیماری هراسی
اختلال اضطراب از بیماری که یک عنوان جدید برای مالیخولیا است، می تواند نکاتی را به همراه داشته باشد.
در حالی که علل ریشه ای آن ناشناخته است اما عوامل خاصی هستند که می تواند احتمال ابتلا به آن را افزایش دهند. مشکلات جداگانه مربوط به سلامت ذهن، مثل اضطراب ، افسردگی، ترس، OCD و اختلالات روان پریشی. سوء استفاده در کودکی یا وجود یک بیماری جدی در دوران کودکی.
بخشی از سیستم هایی که عامل ایجاد این وضعیت می شوند ، مسیر سختی را برای درمان در پیش می گیرند. زیرا ممکن است که یک علت یکسان نداشته باشند. تخمین زده شده است که بین ۲ تا ۵ درصد از جمعیت از بعضی از انواع مالیخولیایی رنج می برند اما هنوز دلایل آن یکسان نیست. افرادی که به بیماری مالیخولیا مبتلا می شوند، به دلایل مختلفی به آن دچار می گردند.
در مقابل آن، بیماری هراسی یک بیماری شناخته شده تر است که معمولاً علت آن دنبال کردن مدام اخبار می باشد. البته دنبال کردن اخبار نمی تواند به تنهایی علت بیماری هراسی در یک شخص باشد اما می تواند عاملی تحریک کننده برای او محسوب شود و ترس او را بالا ببرد . در حقیقت شدت بیماری هراسی از طریق اخبار افزایش پیدا می کند.
بنابراین اگر یکی از اعضای خانواده شما از این شرایط خاص رنج می برد که احساس می کنید با این علائم یکسان هستند، احتمال ابتلا به ترس یا فوبیای بیماری در او بیشتر خواهد بود.
اضطراب عمومی همچنین می تواند علائم مالیخولیایی و یا بیماری هراسی را افزایش دهد . در نهایت تفاوت زیادی بین این وضعیت ها وجود دارد و ممکن است که افراد در وجوه مختلفی از آن رنج ببرند.
درمان های مالیخولیا و بیماری هراسی
اگرچه که ماهیت هر دو بیماری یک ماهیت سخت است اما درمان آن نیز کار راحتی نیست.
درمان رفتاری شناختی یک روش رایج برای درمان هر دو وضعیت محسوب می شود. این نوع از درمان ذهن بیماران را دوباره با کلمات و ایده های خاص برنامه ریزی می‌‌کند و امید دارد که عوامل استرس زا در آن ها از بین برود و بتواند پاسخ به رفتار سالم‌تری را داشته باشند.
در بعضی از بیماران مهارکننده های بازجذب سروتونین می توانند رشد علائم را محدود کنند. در مجموع داروهای رایج ضد افسردگی و تاثیرات آن روی سطوح سروتونین می تواند عاملی برای کاهش اضطراب در افراد باشد.
نمونه هایی از این داروها شامل زولفت، پاکسیل و پروزاک است.
قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید.
دارو، تصویر سازی و دیگر تمرین های آگاهی ذهن می تواند به تسکین علائم اضطراب و مالیخولیا و بیماری هراسی کمک کند.
در نهایت سوالی که پیش می آید در مورد رسانه است. از آن جایی که پوشش دهی رسانه در مورد بیماری های خاص مانند کرونا می تواند یک عامل تحریک کننده برای افراد مبتلا به بیماری هراسی به طور خاص باشد، بنابراین بهترین راهکار این است که استفاده از رسانه برای این افراد محدود شود. دوستان، اعضای خانواده و پزشکان می توانند اطلاعات مهم و حیاتی را در اختیار افراد قرار دهند تا دوری از این عوامل محرک بتواند به سلامت ذهنی آن ها کمک کند.
به یاد سپردن این عوامل در ذهن می تواند به افراد کمک کند که وضعیت های خیالی را در ذهن خود بهبود ببخشند که می تواند در مورد مالیخولیا یا بیماری هراسی و ترس از بیماری صدق کند.
