آموزش گیاهان دارویی و نحوه پرورش آنها (تصویری)

9 خواص گزنه خشک شده، ترکیبات، نام دیگر و طبع گزنه (و روش مصرف)

gold

گزنه مثل یک گیاه خطرناک بنظر میرسد، اما این گیاه خواص بسیاری برای سلامتی دارد. گزنه موجب کاهش التهاب، کمک به کاهش آلرژی، درمان آرتروز و افزایش تستوسترون میشود. اگرچه گزنه گیاه خطرناکی نیست اما خطرات و اثرات جانبی هم دارد. در این مطلب خواص و مضرات گیاه گزنه خشک شده در طب سنتی و سپس در علم پزشکی را برایتان آورده ایم.

گزنه چیست؟

گزنه (نام علمی: Urtica dioica) گیاه بومی اروپا، آفریقا، آسیا و شمال آمریکا است. این گیاه منحصر بفرد از زمان یونان باستان بدلیل اثرات التیام بخش آن، در پزشکی مورد استفاده قرار میگرفت. گزنه در طی زمانهای طولانی بعنوان غذا، دارو، لوازم آرایش و… مورد استفاده قرار میگرفته است. استفاده های گسترده ی آن شامل هرچیزی میشد، از بهبود سلامت مردان گرفته تا رفع گرفتگی بینی. این درست است که با لمس برگهای گزنه ی وحشی، تحریکات پوستی ایجاد میشود. بااینحال وقتی گزنه برای مصرف آماده میشود، پوست خشن آن بریده، پخته یا جوشانده میشود، بصورتیکه برای مصرف آماده و بیخطر باشد.

ترکیبات

گزنه حاوی ویتامینها و مواد مغذی با ارزشی است:

  • ویتامین A، B1 و K
  • پتاسیم
  • کلسیم
  • آهن

نحوه تاثیر گزنه

گزنه خواص ضدالتهابی دارد که موجب کاهش علامتهای التهاب میشود. این همچنین با روشی که بدن سیگنالهای درد را ارسال میکند، تداخل مینماید. این اثرات ضدالتهابی موجب بهبود آلرژی، گرفتگی بینی، آرتریت و… هم میشود.

برگ های گیاه گزنه

فواید در طب سنتی

نام دیگر گزنه در طب سنتی انجره می باشد و دارای طبيعت گرم و خشك است. لطيف كننده اخلام لزج، جاذب، زخم كننده اعضاء، مدرّ ادرار، خون قاعدگي، شير و عرق و افزاينده ميل جنسي، پاك كننده قفسه سينه، ريه و معده، گشاينده دهانه رلم و انسداد كبد و طحال و تحليل برنده است. گذاشتن برگ كوبيدة آن در بيني قاطع خونريزي از بيني و ضماد برگ تازة او جهت گشودن دمل و قطع زگيل خصوصاً با عسل و جهت كشيدگي عصب و با نمك جهت جراحات ناشي از گزش سگ هار و پختة او با روغن زيتون جهت ورم جرالت و پخته آن با ماءالشّعير به جهت تنقية ريه و قفسه سينه و تخمش جهت دشواري در تنفس، بيماريهاي كليه و طحال و خارج كردن بلغم لزج و با سكنجبين جهت درد طحال، پهلو و درد كليه و مسكّن فوري آن می باشد.

فواید ثابت شده علمی

1- موجب کاهش التهاب میشود

  • گزنه با کاهش نشانه های التهاب، به کاهش آن در بدن کمک میکند.
  • در یک مطالعه که برروی 37 بیمار مبتلابه آرتریت انجام شد، نشان داده شد ترکیب چای گزنه با diclofenac (یک داروی ضدالتهاب)، اثرات ضدالتهابی دارو را افزایش داد.
  • در سلولهای ایمنی موش (ماکروفاژها)، عصاره ی گزنه بعنوان یک درمان استاندارد، برای کاهش التهاب موثر بود.
  • گزنه همچنین موجب مهار leukocyte elastase های انسانی میشود که بعنوان افزایش دهنده ی التهاب شناخته میشوند.

2- به تسکین آلرژی کمک میکند

  • مصرف مکملهای گزنه به کاهش آلرژی کمک میکند. دانشمندان معتقدند که این ممکن است بخاطر توانایی این گیاه برای کاهش تولید هیستامین و کاهش نشانه های التهاب باشد، اما مطالعات بیشتری برای تایید این موضوع نیاز است.
  • گزنه ی خشک شده ممکن است موجب کاهش آلرژی بینی و واکنشهای آلرژیک شود. چای گزنه هم ممکن است به تسکین آلرژی کمک کننده باشد.
  • در یک مطالعه 57 درصد بیماران بیان کردند که گزنه برای بهبود آلرژیشان موثر بوده است، حتی 48 درصد از آنها ادعا کردند که گزنه از داروهای آلرژی که قبلا مصرف میکردند موثرتر بوده است.

3- موجب افزایش تستوسترون آزاد میشود

  • تستوسترون آزاد در خون وجود دارد و به SHBG (گلوبولین متصل‌شونده به هورمون جنسی) متصل نیست. تستوسترونی که به SHBG متصل شده باشد، قابل استفاده ی بدن نیست.
  • گزنه حاوی ماده ای بنام divanillyltetrahydrofuran3،4 است که به SHBG متصل میشود. بدنسازان بطور سنتی از این ماده برای افزایش تستوسترون آزاد استفاده میکردند.
  • پس گزنه موجب افزایش میزان کل تستوسترون در خون نمیشود بلکه بنظر میرسد با اتصال به SHBG، تستوسترون دردسترس بیشتری برای بدن فراهم کند.

4-موجب تسکین آرتروز و علائم درد میشود

خواص ضدالتهابی گزنه همچنین موجب تسکین علایم آرتروز میشود. ترکیب گزنه بهمراه مکملهای گیاه پنجه شیطان (devil’s claw) بطور موثری موجب کاهش علایم آرتروز در مقایسه با دارونما به مدت 12 هفته در 92 بیمار مبتلا به آرتروز شد. همچنین شواهدی وجود دارد مبنی براینکه استعمال موضعی گزنه موجب کاهش درد در موارد زیر میشود:

  • کمر درد
  • زانو درد
  • درد در انگشتان

حتما بخوانید: بهترین رژیم لاغری سریع در دوهفته تا یک ماه

5- به هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات BPH کمک میکند

هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات وقتی ست که غده ی پروستات بزرگ میشود (معمولا بخاطر سن) که موجب مشکل در ادرار کردن میشود. یا ممکن است موجب ادرار بیش ازحد (بخصوص در شب)، تکرر ادرار، احتباس ادرار، کاهش قطر و فشار جریان ادرار و قطره قطره شدن انتهای ادرار شود. گاهی موارد این میتواند موجب اختلال عملکرد جنسی شود. گزنه معمولترین گیاه برای درمان پروستات بزرگ است. مروری برچندین مطالعه نشان داد که عصاره ی گزنه برای بهبود علایم بزرگ شدن پروستات موثر بوده است که اثرات منفی و سمیت کمی هم دارد. در یک مطالعه از 246 بیمار مبتلا به BPH نشان داد که عصاره ی گزنه در مقایسه با دارونما برای درمان پروستات بزرگ ایمن و موثر بوده است. در یک مطالعه ی 6 ماهه ی دیگر برروی 558 بیمار، نشان داده شد که گزنه بطور موثری برای موارد زیر مفید است:

 


چرب زبان

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!


 

  • تسکین دستگاه ادراری
  • جریان زیاد ادرار
  • میزان باقیمانده ی ادرار
  • اندازه ی پروستات

گزنه خشک شده

6- قندخون را کاهش می دهد

  • برگها و ساقه ی گزنه (نه ریشه) ممکن است موجب کاهش قندخون شود. موادشیمیایی موجود در برگهای گزنه موجب ترشح انسولین و دیگر موادشیمیایی شود که به کنترل قند خون کمک میکند.
  • در یک مطالعه ی 92 نفره عصاره ی گزنه در مقایسه با دارونما موجب کاهش سطح قندخون ناشتا و دیگر سطوح قندخون شد.
  • در مطالعه برروی موشها، گزنه موجب کاهش قندخون و افزایش انسولین شد.
  • عصاره ی برگهای گزنه موجب بهبود تعادل قندخون در موش و به تاخیر انداختن دیابت نوع 2 شد. (منبع)

7- موجب کاهش فشار خون می شود

  • ساقه و برگهای گزنه ممکن است موجب کاهش فشارخون شود اما خطر کاهش زیاد فشارخون را نیز در پی دارد.
  • گزنه همچنین میتواند با ترشح نیتریک اکسید، فشارخون را پایین بیاورد. (منبع)

حتما بخوانید: چطور یک گلخانه ساده در منزل یا آپارتمان احداث کنیم؟

8- بعنوان یک دیورتیک (ادرار آور) عمل میکند

دیورتیکها داروهایی هستند که موجب افزایش میزان ادرار میشوند. آنها میتوانند موجب دفع سدیم و آب اضافی از بدن شوند. برگها و ساقه ی این گیاه بنظر میرسد موجب افزایش حجم ادرار شود و بعنوان یک دیورتیک عمل کند. استفاده ی صحیح از دیورتیکها میتواند موجب کمک به درمان بسیاری از بیماری ها شود:

  • درمان فشارخون بالا
  • جبران عملکرد ضعیف کلیه

9- به درمان سوختگی ها کمک می کند

در موشها، عصاره ی گزنه اثر قابل توجهی برای التیام سوختگی درجه دوم داشت. این تاثیر بیشتری نسبت به روشهای سنتی برای درمان سوختگی مانند وازلین و سیلور سولفادیازین داشت.

محدودیتها و هشدارها

بدلیل اینکه بیشتر این آزمایشات برروی حیوانات انجام شده است، هنگام استفاده از این نتایج برروی انسان همیشه باید احتیاط شود. همینطور مانند هر مکمل دیگری، هنگام مصرف آن باید مراقب بود.

بدلیل احتمال انقباضات رحم، در دوران بارداری نباید گزنه مصرف کرد چون احتمالا خطرناک ست. انقباض رحم ممکن است موجب سقط جنین و یا زایمان زودرس شود.

دانلود رایگان لیست کامل گیاهان دارویی با عکس+ فایل pdf

تداخلات دارویی

  • ترکیب گزنه با داروهای فشارخون و دیابت ممکن است موجب افت زیاد فشار و قندخون شود.
  • اگرچه شواهدی وجود ندارد اما گزنه ممکن است مانند وارفارین موجب رقیق شدن خون شود.
  • گزنه میتواند اثرات مفید داروهای ضدالتهاب را افزایش دهد.

گزنه به شکلهای زیر مورد استفاده قرار میگیرد:

  • چای ها
  • مکملها (کپسولها و عصاره ها)
  • تنتور (داروهای حل شده در الکل)
  • برگها

اگر در پخت گزنه دقت شود و طبق دستورلعمل پیش رود، میتوان این گیاه را بصورت پخته هم مصرف کرد.

مقدار مصرف

میزان 450 میلیگرم عصاره ی گزنه به درمان هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات کمک کند. افزایش میزان تستوسترون آزاد به میزان مصرف گزنه بستگی دارد. میزان 0.6 میلیگرم بر میلی لیتر گزنه، به ممانعت از اتصال تستوسترون با SHBG کمک میکند و میزان 10 میلیگرم بر میلی لیتر بطور کامل مانع آن میشود. (منبع)

تجربه های افراد

  • برخی مردم میگویند که گزنه بطور قابل توجهی به کاهش حساسیتهای فصلی کمک میکند. برخی از آنها گزنه را بیش از 10 سال مصرف کرده اند.
  • برخی مصرف کنندگان میگویند با افزایش سطح تستوسترون آزاد میزان اعتماد بنفس و میل جنسی آنها افزایش یافت.
  • برخی دیگر گزنه را برای کمک به رشد مو، اگزما و التهاب لثه موثر میدانند اما هنوز شواهد بالینی مربوط به این ادعاها وجود ندارد.
  • بعضی از مردم ادعا میکنند که مصرف مکملهای گزنه هیچ سودی برای آنها نداشت.

12 تا از بهترین گیاهان دارویی که باید درآپارتمان یا گلخانه پرورش دهید

روشهای استفاده از گزنه

روشهای مختلفی برای استفاده از گزنه وجود دارد. برخی از مهمترین روشهای مصرف آن عبارتند از:

  • تهیه ی چای گزنه
  • پختن برگها و مصرف آن به همراه برنج در غذا
  • استفاده از برگها و ساقه ها برای ساختن یک کرم موضعی
  • کپسولها و قرصهای گزنه که میتوان آنها را بصورت خوراکی مصرف نمود. (منبع)

ویدیوی خواص اصلی گزنه

 

در ادامه بخوانید: تمام خواص و فواید توت فرنگی برای بدن و پوست

میلاد حیدری

هدفم از راه اندازی سایت، آموزش هنر و مهارت های لازم برای هموطنان عزیزم در سراسر دنیاست. به امید روزی که آگاهی در بین هموطنانم فراگیر شود. سوالات خود را مطرح فرمایید در حد توان پاسخ خواهم داد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا