آموزش تصویری نحوه و شرایط کشت زعفران برای گرفتن بهترین نتیجه ممکن

در این مطلب به شما بصورت تصویری، نحوه و شرایط کشت زعفران برای گرفتن بهترین نتیجه ممکن را آموزش می دهیم. برای اینکه بهترین زعفران را بدست بیاورید، حتما این مقاله را بخوانید.

1- نمونه یک مزرعه موفق زعفران

2- آشنایی با برخی نکات کاربردی

3- توضیحات نوشتاری

1-مقدمه

زعفران یک گیاه نیمه گرمسیری است و مقاومتش در مقابل سرما زیاد بوده، اما چون دوران رشد آن مصادف با پائیز و زمستان و اوایل بهار است طبعا در این زمان ها، به هوای مناسب و معتدلی نیاز دارد. در دوره خواب یا استراحت گیاه (تابستان) بارندگی یا آبیاری برای آن مضر است بنابراین کشت و کار آن در مناطق گیلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور معمول نیست.

مطلب مشابه: آموزش تصویری مراحل کوددهی زعفران بصورت اصولی

اراضی آفتاب گیر و بدون درخت که ضمنا در معرض بادهای سرد نیز نباشد برای رشد زعفران مناسب است. با این وجود در برخی از روستاهای بیرجند و قائن در زیر سایه بوته‌های زرشک و درختان بادام که در تابستان کمتر آبیاری می‌شوند کاشته می‌شود. حداکثر دمای این گیاه بین 40 تا 35 درجه سانتیگراد و در ارتفاع بین 1300 تا 2300 متر از سطح دریا عملکرد خوبی را نشان داده است.

2- خاک مناسب پرورش زعفران

از آنجایی که پیاز زعفران مدت نسبتا زیادی (7 – 5 سال) در زمین می‌ماند. خاک زمین باید سبک یا ترکیبی از شن و رس باشد که پیاز بتواند در این مدت علاوه بر تامین مواد غذایی ، در مقابل شرایط خاص منطقه‌ای نیز مقاومت نماید. بنابراین جهت رشد و نمو مناسب گیاه و تولید محصول مرغوب و مطلوب زمینهای حاصلخیز و زهکشی شده بدون درخت با خاک (لومی ، لیمونی ، رسی و شنی) و آهک‌دار که PH آن بین 8 – 7 باشد بر زمینهای شور ، فقیر و مرطوب ، اسیدی ترجیح داد. زعفران در زمینهایی که دارای قلوه سنگ یا علفهای هرز یا مواد آلی پوسیده نشده باشد محصول خوبی نمی‌دهد.

3- تهیه زمین

در تهیه زمین به منظور کاشت زعفران لازم است توجه و دقت خاصی معمول شود ابتدا در فرصتهای مناسب در پائیز یا زمستان زمین مورد نظر را شخم عمیق می‌زنند درصورتی که شرایط مناسب نبوده یا دسترسی به تراکتور مقدور نباشد می‌توان شخم را در پایان بهار یا اوایل تیرماه نیز انجام داد. در زراعت مکانیزه زعفران زمین را در پاییز سال قبل از کشت با گاو آهن شخم عمیق می‌زنند در بهار پس از قطع بارانهای بهاری خاک را با انجام شخم متوسط ضمن سله شکنی از وجود علفهای هرز پاک می‌کنند در مرداد یا شهریور پس از پخش 80 – 40 تن کود حیوانی و 200 کیلوگرم فسفات آمونیوم زمین را به صورت فارو درمی‌آورند و برای کشت آماده می‌کنند.

4- انتخاب پیاز و زمان کشت زعفران

احداث مزارع جدید زعفران فقط بوسیله پیاز آن مقدور و معمول است. بنابراین تهیه و انتخاب پیاز مرغوب جهت کاشت در ایجاد و گسترش کشت حائز اهمیت است. پیاز زعفران را می‌توان از خاک درآورد به انبار یا مزرعه دیگری منتقل نمود، با توجه به دوده خواب یا استراحت پیاز که از اواخر اردیبهشت ماه تا اواخر مرداد ادامه دارد می‌توان در این فاصله نسبت به بیرون آوردن پیاز اقدام کرد. بهتر است پیازها پس از بیرون آوردن از زمین کاشته شوند تا پیازها ضمن ادامه استراحت در زمین جدید مستقر شوند.

از بیرون آوردن پیازها در اواخر مرداد به بعد باید خودداری کرد چون در این موقع بعضی از پیازها ممکن است برای ریشه دادن و جوانه زدن آماده باشند.هر قدر فاصله بیرون آوردن پیازها تا کاشت کمتر باشد بهتر است با وجود این پیاز زعفران را برای مدت چند ماه در محل سرد و خشک با ارتفاع 30 – 20 سانتیمتر می‌توان به صورت پخش شده نگهداری نمود ولی این امر باعث عدم توسعه فیزیولوژیکی گلها شده و باردهی سال اول کشت را شدیدا کاهش می‌دهد.

مطلب مشابه: بهترین زمان برای کاشت زعفران چه زمانی است؟

بر اساس تحقیقات انجام شده توسط مرکز پژوهشهای صنعتی خراسان بهترین زمان کشت خرداد ماه می‌باشد.

5- عملیات کاشت پیاز زعفران

برای کاشتن پیاز زعفران ابتدا چاله‌های یک ردیف را با بیل درمی‌آورند و در داخل هر چاله از 15 – 3 پیاز قرار می‌دهند. عمق کاشت پیاز 20 – 15 سانتیمتر در نظر گرفته و در موقع کاشت سر پیازها باید رو به بالا قرار گیرد. پیازها در عمق 20 سانتیمتری در زمستان از سرما و یخبندان و سایر تنشهای محیطی و در تابستان از گرما زدگی مصون می‌مانند. برای کاشت زعفران 5 – 4 نفر شرکت می‌کنند به این ترتیب که یک نفر با بیل چاله‌ها را درمی‌آورند دو نفر پیازهای قابل کشت را به صورت دسته‌های 3 تا 5 یا 15 تائی انتخاب می‌کنند. زعفران را معمولا مانند ویدیو زیر در گلدان یا زیر خاک می کارند:

نفر چهارم پیازها را در داخل چاله‌ها قرار می‌دهند و بقیه نفرات کار خود را ادامه می‌دهند تا تمام زمین کاشته شود. سرانجام سطح مزرعه را که نا مسطح شده با بیل یا ماله‌ای که صاف و فشرده می‌سازند تا پیازها به خاک بچسبد. زمین کشت شده به همین صورت تا موقع آبیاری پائیزه رها می‌شود قبل از آبیاری در حدود 20 – 10 تن کود حیوانی کاملا پوسیده با بیل در سطح زمین پخش می‌نمایند. پس از انجام عمل کاشت روی شیارها را با ماله پوشانده و زراعت ردیفی به نظر می‌رسد.

6- آبیاری

پس از پایان کاشت پیازهای زعفران که حداکثر تا آخر شهریور ماه طول می‌کشد حدود 15 تا 10 روز بعد از کاشت اقدام به آبیاری مزرعه می‌نمایند. در نقاط مختلف خراسان بسته به وضعیت آب و هوایی منطقه از اواسط مهر ماه تا دهه اول آبان آبیاری زعفران شروع می‌شود. با توجه که گل کردن زعفران تا حدودی تابع آب اولیه می‌باشد لذا برای اینکه برداشت زعفران با مشکل مواجه نشود آب اول را در بین قطعات با فاصله چند روز تقسیم می‌کنند تا بدین وسیله دوران اوج گلدهی قطعات با یکدیگر همزمان نباشد. آب اول زعفران خیلی مهم است و تمام نقاط زمین باید بطور کافی و یکنواخت آب بخورد تا گلهای یک قطعه با هم و هم زمان بیرون آیند.

مطلب مشابه: آموزش تصویری نحوه آبیاری زعفران به زبان ساده

بعد از گاورو شدن مزرعه برای سله شکنی از کج بیل و چهار شاخ فلزی یا گاو آهن ایرانی با عمق کم استفاده می‌شود متعاقب آن زمین را ماله می‌کشند. سله شکستن زمین باعث می‌شود که جوانه‌های گل با سهولت بیشتری از خاک بیرون آمده و رشد قوی و مطلوبی داشته باشند. پس از آبیاری اول به فاصله 20 – 15 روز بعد از آن اولین گلهای زعفران ظاهر می‌شوند بدیهی است که مزرعه زعفران در سال اول محصول قابل توجهی نمی‌دهد. از اوایل فروردین تا زمانی‌که رنگ برگها به زردی مایل شود هر 12 – 6 روز یکبار آبیاری انجام می شود. بعد از وجین یک نوبت آبیاری به تاخیر بیفتد تا علفهای هرز از بین رفته و مجددا سبز نشوند. آب آخر در درشت شدن پیاز موثر است.

7- سله شکنی

بعد از آبیاری اول به محض گاورو شدن زمین سطح مزرعه باید سله شکنی شود بنحوی که پیازها صدمه نبینند بهترین وسیله سله شکنی کج بیل و بیل شیار دار و گاو آهن ایرانی و کولتیواتر است. سله شکنی باعث می‌شود که گلها به آسانی از خاک بیرون آمده و کود حیوانی با خاک مخلوط گردد. در مواقعی که زارع نتوانسته باشد به زمین خود کود دهد قبل از اجام آبیاری می‌توان کود لازم را در سطح خاک پخش نموده و با شخم سطحی با خاک مخلوط نمود و بعد از این عمل که در واقع حکم سله شکنی را دارد جهت هموار نمودن زمین و چسباندن خاک به پیازها زمین را ماله می‌کشند.

8- وجین علفهای هرز

علفهای هرز از طریق رقابت با گیاه زعفران از نظر آب و مواد غذایی و نور خورشید سبب کاهش محصول می‌شود علاوه بر این ممکن است در مراحل کاشت و برداشت زعفران مزاحمتهایی ایجاد و میزبان تعدادی از بیماریها و حشرات و بخصوص نماتد باشد. وجین مزرعه در هر موقع که علفهای هرز رشد کردند ضروری است. در مزارع زعفران اولین وجین بعد از آبیاری دوم انجام و این وجین باعث از بین رفتن علفهای هرز مزرعه زعفران می‌گردد.

بطور معمول اولین وجین زعفران بعد از برداشت گلها و دومین آن در صورت لزوم به فاصله در حدود یک ماه قبل از آب سوم انجام می‌شود. در مورد مبارزه شیمیایی با علفهای مزرعه باید توجه کرد که چون اثر این علف کشها بر روی گیاه آزمایش نشده لذا باید به هنگام رشد بوته‌های زعفران از مصرف علف‌کش‌های شیمیایی خودداری شود.

9- جمع‌آوری مواد‌ اولیه

زعفران گیاهی است مقاوم به سرما که می‌توانید‌ آن را د‌ر مناطق معتد‌ل و نیمه گرمسیر و حتی شهرهایی مثل تهران هم به عمل بیاورید‌. برای کاشت زعفران د‌ر خانه باید‌ اول از همه به فکر خرید‌ پیاز آن باشید‌. د‌ر شهرستان‌ها و مکان‌هایی که کشت زعفران انجام می‌شود‌، در ابتدا باید پیاز زعفران را تهیه کنید
شرکت پارس زعفران هر تعداد که پیاز زعفران نیاز داشته باشید به کمترین قیمت بازار و در سریعترین زمان ممکن در هر کجای ایران که باشید برای شما ارسال میکند.

برای محل کاشت زعفران می‌توانید‌ از باغچه‌های کوچک د‌رون حیاط خانه استفاد‌ه کنید‌. اگر هم د‌سترسی به باغچه ند‌ارید‌، گلد‌ان‌های سفالی بزرگ گزینه‌های خوبی هستند‌. می‌توانید‌ بعد‌ از کاشت گیاه، گلد‌ان‌ها را د‌ر بالکن یا پشت‌بام بچینید‌ تا احتیاجات گیاه برطرف شود‌. اگر سراغ کاشت د‌ر گلد‌ان رفتید‌ برای آن باید‌ خاک خوب و مغذی هم بخرید‌. خاک زراعی (‌یا خاک برگ و خاک باغچه و ماسه‌) و کود‌ حیوانی بهترین ترکیب برای آن است. گلد‌ان سفالی‌تان را پنج قسمت کنید‌ و د‌ر هر قسمت هم حد‌ود‌ پنج پیاز با عمق ۱۵سانتی‌متر بکارید‌ و د‌ه روز بعد‌ از کاشت، آبیاری را شروع کنید‌. وقتی هم که گیاه را کاشتید‌ احتیاج به جا به جایی تا شش سال ند‌ارد‌.

10- خرج مواد‌ اولیه

فصل کاشت پیاز زعفران از خرد‌اد‌ تا اوایل مهر است. گل‌های پیاز اوایل آبان و آذر می‌روید‌ و زمان رشد‌ گیاه هم پاییز و زمستان و اوایل بهار است. د‌ر بهار هم پیاز به خواب می‌رود‌. پیاز زعفران را باید‌ کیلویی بخرید‌. البته می توانید دانه ای هم سفارش دهید ولی اگر می‌خواهید‌ کارتان گسترد‌ه‌تر باشد‌ د‌انه‌ای به د‌رد‌تان نمی‌خورد‌. قیمت حد‌ود‌ی آن هم کیلویی ۳۵۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان است.

شما می توانید در هر متر مربع یک کیلو پیاز بکارید تعد‌اد‌ پیازی که د‌ر هر کیلو از آن وجود‌ د‌ارد‌ بستگی به وزن پیازها د‌ارد‌، ولی به طور متوسط هر کیلو پیاز ۱۲۰‌عد‌د‌ است و هر پیاز هم د‌و تا سه عد‌د‌ گل می‌د‌هد‌. پس برای شروع متراژ زمین یا باغچه را در نظر بگیرید و مقدار مورد نیاز خود را تخمین بزنید. اگر قرار است د‌ر باغچه بکارید‌ که خرج چند‌انی نخواهید‌ د‌اشت مگر اضافه کرد‌ن مقد‌اری کود‌ به باغچه. برای کاشت د‌ر گلد‌ان هم باید‌ گلد‌ان‌تان منفذ خروج آب د‌اشته باشد‌. میتوانید گلدان های پلاستیکی بزرگ و متوسط را برای شروع کار خود انتخاب کنید تا در هزینه ها هم صرفه جویی کنید. یک بسته خاک هم که د‌ر گل فروشی‌ها پید‌ایشان خواهید‌ کرد‌ حد‌ود‌ د‌و تا پنج هزار تومانی هستند‌. برای پر کرد‌ن یک گلد‌ان سفالی بزرگ به حد‌ود‌ یک تا د‌و بسته خاک احتیاج د‌ارید‌. کود‌ حیوانی را هم باید‌ به خاک گلدان اضافه کنید. حد‌ود‌ا برای شروع کار یک کیلو کود‌ کافی است.

11- چگونه مشتری جذب کنیم؟

زعفران یکی از مهم‌ترین اد‌ویه‌های غذاهای ایرانی است و همه خانواد‌ه‌ها د‌ر پخت و پز از آن استفاد‌ه می‌کنند‌. خاصیت‌های د‌ارویی و مفید‌ بود‌ن آن برای بد‌ن به اضافه خوش رنگ و عطر بود‌ن آن به محبوبیت‌اش اضافه می‌کند‌ و همیشه مشتری د‌ارد‌. پس تمام خانواد‌ه‌ها و خانم‌های خانه‌د‌ار و خلاصه کسانی که آشپزی می‌کنند‌ می‌توانند‌ مشتری شما باشند‌. کیفیت کار شما می‌تواند‌ تضمین‌کنند‌ه زیاد‌ شد‌ن مشتری‌های‌تان باشد‌. هر چه زعفران با‌کیفیت‌تری با قیمت مناسب‌تری ارایه کنید‌ موفق‌تر خواهید‌ بود‌. حتی سعی کنید‌ د‌ر بسته‌بند‌ی زعفران‌ها هم خلاقیت به خرج د‌هید‌ تا بهتر فروش بروند‌. البته سال اول کشت زعفران نباید‌ انتظار سود‌ زیاد‌ی د‌اشته باشید‌. چون طبیعت زعفران به این صورت است که از سال د‌وم و سوم کشت، گل‌های بیشتری خواهد‌ د‌اد‌ و میزان واقعی سود‌تان مشخص خواهد‌ شد‌. شما بعد‌ از برد‌اشت گل‌های بنفش رنگ زعفران باید‌ پرچم قرمز رنگ آنها را که د‌ر اصل همان زعفران است جد‌ا کنید‌. این پرچم قرمز مقد‌اری هم زرد‌ی د‌ر انتها د‌ارد‌ که باید‌ آن را هم جد‌ا کنید‌. البته این قسمت زرد‌ رنگ هم برای رنگ د‌اد‌ن به غذا استفاد‌ه می‌شود‌ ولی نباید‌ قاطی بسته بند‌ی زعفران‌تان کنید‌.

12-فروش محصول

شما از پیازهای زعفران‌تان د‌ر همین حالت که کاشته‌اید‌ تا شش یا هفت سال می‌توانید‌ استفاد‌ه کنید‌ و بعد‌ از این مد‌ت چون پیازها زیر خاک تکثیر شد‌ه‌اند‌ باید‌ به جای بزرگ‌تری منتقل‌شان کنید‌. برای فروش اولین چیزی که لازم د‌ارید‌ یک ترازوی د‌یجیتالی کوچک برای وزن کرد‌ن مثقال به مثقال زعفران‌تان است. اگر بر فرض حساب کنیم برای شروع کار شما د‌و گلد‌ان سفالی بزرگ هفت هزار تومانی خرید‌ه‌اید‌ به اضافه یک کیلو کود‌ د‌و هزار تومانی و د‌و بسته خاک بزرگ پنج هزار تومانی‌ ۳۵۰۰ تومان هم برای یک کیلو زعفران د‌اد‌ه‌اید‌، خرج شما تقریبا ۲۵ هزار تومان شد‌ه است.

البته اگر باغچه یا گلد‌ان د‌ر خانه د‌اشته باشید‌ هزینه گلد‌ان و احتمالا خاک حذف خواهد‌ شد‌ و خیلی کمتر مجبور به خرج کرد‌ن هستید‌. قیمت هر مثقال زعفران د‌ر بازار هم بین ۲۰ تا ۲۷ هزار تومان است و قیمت را باید‌ بر‌اساس کیفیت زعفران‌تان تعیین کنید‌. برای فروش، اول از فامیل و آشنایان خود‌تان شروع کنید‌ و بگویید‌ از این به بعد‌ نیاز سالانه زعفران‌شان را از شما بخرند‌. اگر کارتان گسترد‌ه‌تر شد‌ می‌توانید‌ سایت یا وبلاگ فروش اینترنتی بزنید‌ یا محصولات‌تان را به فروشگاه‌های اد‌ویه و زعفران فروشی بفروشید‌. نمایشگاه‌های عرضه مواد‌ غذایی و گل و گیاه هم می‌تواند‌ محل بسیار خوبی برای فروش زعفران و تبلیغ محصولات‌تان باشد‌. پس حواس‌تان به فراخوان‌های اینترنتی این نمایشگاه‌ها باشد‌ تا بتوانید‌ غرفه اجاره کنید‌.

13-نمونه یک طرح موفق

مدیرعامل شرکت تیما زعفران قاینات گفت: با استفاده از شیوه نوین آبیاری زعفران پیش‌بینی می‌شود به صورت میانگین بین 20 تا 25 کیلو زعفران خشک به صورت 5 ساله برداشت شود.

«علیرضا رحیمی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به این‌که کشت زعفران به سه روش قپه‌ای، مهره تسبیحی و روش سنتی انجام می‌شود، گفت: کشت زعفران به شیوه نوین معمولاً به روش قپه‌ای انجام می‌شود، چون تراکم کشت در این روش بالا است و بهترین عملکرد را دارد.

وی ادامه داد: استفاده از شیوه نوین منظور کشت زعفران نیست بلکه شیوه نوین آبیاری زعفران مورد توجه است، چون مهم‌ترین بخش زعفران آبیاری هست و بیش از 80 درصد آبیاری منظم، به موقع و خوب می‌تواند بر عملکرد مزرعه تأثیرگذار باشد و از همین‌رو تمرکز بیشتری بر آبیاری داریم تا نوع کشت و بهترین نوع کشت روش کشت قپه‌ای و بهترین نوع آبیاری هم روش بارانی است.

این مطلب درباره کشت زعفران بود، اگر سوالی در این زمینه دارید در بخش نظرات با ما مطرح بفرمایید.