سرترالین یکی از داروهای شناخته شده در درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب اجتماعی و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) است. این دارو با افزایش سطح سروتونین در مغز عمل می‌کند که یکی از مواد شیمیایی مهم در تنظیم حالت‌های روحی و روانی است.
با این حال، مصرف این دارو نیازمند توجه ویژه‌ای به نکات مختلفی است. در این مقاله قصد داریم به شما اطلاع دهیم که قبل از مصرف سرترالین باید چه نکاتی را در نظر بگیرید و چرا ممکن است مصرف آن برای برخی افراد خطرناک باشد.
سرترالین برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
سرترالین به گروهی از داروها به نام مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) تعلق دارد. این دارو با افزایش فعالیت یک ماده شیمیایی به نام سروتونین در مغز عمل می‌کند.
کاربرد سرترالین، روش مصرف، عوارض جانبی و نکات دیگر
سرترالین معمولاً برای درمان شرایط زیر استفاده می‌شود:
- افسردگی
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD): یک اختلال روانی که باعث افکار تکراری ناخواسته (وسواس) و رفتارهای تکراری (اجبار) مرتبط با این افکار می‌شود.
- اختلال پانیک: شرایطی که در آن حملات پانیک مکرر و غیرمنتظره رخ می‌دهد.
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): وضعیتی که ممکن است پس از مشاهده یا تجربه یک رویداد ترسناک ایجاد شود.
- اختلال اضطراب اجتماعی (SAD): شرایطی که فرد دچار ترس و اضطراب از موقعیت‌های اجتماعی می‌شود.
- اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD): وضعیتی شبیه به سندرم پیش از قاعدگی، اما با شدت بیشتر.
سرترالین ممکن است برای شرایط دیگری نیز استفاده شود که توسط ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی شما تعیین می‌شود.
این دارو فقط با تجویز پزشک شما در دسترس است.
این محصول در اشکال دوز زیر موجود است:
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
- قرص
- محلول
- کپسول
بلد باشید: بهترین روشهای کنترل صددرصدی استرس
نکات مهم پیش از مصرف سرترالین
- به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید اگر به سرترالین، داروهای دیگر، هر یک از مواد تشکیل‌دهنده سرترالین، یا لاتکس (موجود در قطره‌چکان کنسانتره مایع) حساسیت دارید. اگر قصد استفاده از کنسانتره مایع سرترالین را دارید، در صورت حساسیت به لاتکس به پزشک خود اطلاع دهید. از داروساز خود بخواهید لیست مواد تشکیل‌دهنده دارو را به شما بدهد.
- به پزشک یا داروساز اطلاع دهید اگر هر یک از داروهای زیر را مصرف می‌کنید یا در دو هفته گذشته مصرف آن‌ها را متوقف کرده‌اید:
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAO) شامل ایزوکاربوکسازید (Marplan)، لینزولید (Zyvox)، متیلن بلو، فنلزین (Nardil)، سلژیلین (Emsam, Zelapar)، و ترانیل‌سیپرومین (Parnate)، پیموزاید (Orap).
- سرترالین کنسانتره خوراکی را با دی‌سولفیرام (Antabuse) مصرف نکنید.
برخی داروها نباید همراه با سرترالین مصرف شوند. برخی دیگر ممکن است به تغییر دوز یا نظارت بیشتر نیاز داشته باشند. حتماً داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید یا قصد مصرف آن‌ها را دارید، پیش از شروع سرترالین با پزشک و داروساز خود در میان بگذارید. قبل از شروع، قطع یا تغییر هر دارویی در حین مصرف سرترالین، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
- محصولات بدون نسخه یا گیاهی زیر ممکن است با سرترالین تداخل داشته باشند: گل راعی (St. John’s wort)، تریپتوفان، آسپرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil, Motrin) و ناپروکسن (Aleve). قبل از شروع سرترالین، پزشک و داروساز خود را از مصرف این داروها مطلع کنید. همچنین، بدون مشورت با پزشک هیچ‌یک از این داروها را همزمان با سرترالین شروع نکنید.
- به پزشک خود اطلاع دهید اگر اخیراً دچار حمله قلبی یا سکته شده‌اید، یا اگر فشار خون بالا، مشکلات خونریزی، سطح پایین سدیم در خون دارید یا اگر تاکنون به تشنج، بیماری کبد، کلیه یا قلب مبتلا بوده‌اید.
- به پزشک اطلاع دهید اگر باردار هستید، به‌ویژه در ماه‌های آخر بارداری، قصد بارداری دارید یا در حال شیردهی هستید. اگر در طول مصرف سرترالین باردار شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. سرترالین ممکن است در صورت مصرف در ماه‌های آخر بارداری مشکلاتی برای نوزاد ایجاد کند.
- به یاد داشته باشید که سرترالین ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود. تا زمانی که نمی‌دانید این دارو چه تأثیری بر شما دارد، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خودداری کنید.
- درباره مصرف ایمن نوشیدنی‌های الکلی در حین مصرف سرترالین از پزشک خود سؤال کنید.
- آگاه باشید که سرترالین ممکن است باعث گلوکوم زاویه بسته شود. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که مایع چشم به‌طور ناگهانی مسدود شده و فشار چشم به‌سرعت افزایش می‌یابد که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود. درباره انجام معاینه چشم قبل از شروع مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید. اگر علائمی مانند حالت تهوع، درد چشم، تغییرات در بینایی (مانند دیدن حلقه‌های رنگی در اطراف نورها)، یا تورم و قرمزی در داخل یا اطراف چشم داشتید، فوراً با پزشک تماس بگیرید یا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
استفاده کنید: 20 نکته جالب روانشناسی که در 99 درصد مواقع در زندگی موثرند
هشدار مهم
تعداد کمی از کودکان، نوجوانان و جوانان (تا 24 سال) که در طول مطالعات بالینی داروهای ضدافسردگی مانند سرترالین مصرف کرده‌اند، دچار افکار خودکشی شده‌اند (افکار آسیب رساندن به خود یا کشتن خود یا برنامه‌ریزی یا تلاش برای انجام آن). کودکان، نوجوانان و جوانانی که داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی یا سایر اختلالات روانی مصرف می‌کنند، ممکن است بیشتر از کودکانی که داروهای ضدافسردگی مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر خودکشی قرار بگیرند.
با این حال، کارشناسان در مورد میزان این خطر و اینکه تا چه حد باید در تصمیم‌گیری برای تجویز داروی ضدافسردگی برای یک کودک یا نوجوان مورد توجه قرار گیرد، مطمئن نیستند.
باید بدانید که وضعیت روانی شما ممکن است زمانی که سرترالین یا سایر داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنید، حتی اگر بالای 24 سال باشید، به‌طور غیرمنتظره‌ای تغییر کند. شما ممکن است دچار افکار خودکشی شوید، به‌ویژه در ابتدای درمان یا هر زمانی که دوز دارو افزایش یا کاهش یابد. شما، خانواده‌تان یا مراقب شما باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید:
- افسردگی جدید یا بدتر شدن افسردگی
- افکار آسیب رساندن به خود یا کشتن خود، یا برنامه‌ریزی یا تلاش برای انجام آن
- نگرانی شدید
- بی‌قراری
- حملات پانیک
- اضطراب جدید یا بدتر شدن اضطراب
- مشکل در به خواب رفتن یا خوابیدن
- رفتار پرخاشگرانه
- تحریک‌پذیری
- رفتار بدون تفکر
- بی‌قراری شدید
- هیجان غیرعادی و پرشور
نکات عالی: ۱۵ نکته ی بسیار موثر برای داشتن یک زندگی شاد
اطمینان حاصل کنید که خانواده یا مراقب شما می‌دانند کدام علائم ممکن است جدی باشند تا در صورت عدم توانایی شما در جست‌وجوی درمان، با پزشک تماس بگیرند.
پزشک شما ممکن است بخواهد در طول درمان با سرترالین شما را مرتباً ملاقات کند، به‌ویژه در ابتدای درمان. حتماً تمام قرارهای ملاقات با پزشک خود را انجام دهید.
پزشک یا داروساز شما اطلاعات دارویی (راهنمای دارویی) تولیدکننده را در زمان شروع درمان با سرترالین به شما می‌دهند. این اطلاعات را با دقت بخوانید و اگر سوالی دارید از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
بدون توجه به سن شما، قبل از مصرف هر داروی ضدافسردگی، شما، والدین یا مراقب شما باید با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای درمان وضعیت شما با داروی ضدافسردگی یا درمان‌های دیگر صحبت کنید. همچنین باید در مورد خطرات و مزایای عدم درمان وضعیت خود صحبت کنید.
خییلی موثره فنگ شویی ذهن: 6 نکته برای اینکه به سلامت روحی برسید
باید بدانید که داشتن افسردگی یا دیگر اختلالات روانی به‌شدت خطر خودکشی را افزایش می‌دهد. این خطر در صورتی که شما یا هر یک از اعضای خانواده‌تان دچار اختلال دوقطبی (حالتی که از افسردگی به حالت غیرعادی هیجان‌زده تغییر می‌کند) یا شیدایی (حالت هیجان‌زده غیرعادی) بوده‌اید یا در گذشته به فکر خودکشی بوده‌اید یا آن را امتحان کرده‌اید، بیشتر است.
در مورد وضعیت خود، علائم و تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی‌تان با پزشک خود صحبت کنید. شما و پزشک‌تان تصمیم خواهید گرفت که کدام نوع درمان برای شما مناسب است.
نتیجه‌گیری
سرترالین دارویی است که ممکن است برای درمان برخی اختلالات روانی موثر باشد، اما قبل از شروع مصرف آن، باید خطرات و مزایای آن را به‌دقت در نظر گرفت. مصرف این دارو به‌ویژه در کودکان، نوجوانان و جوانان ممکن است خطراتی مانند افکار خودکشی را به همراه داشته باشد.
علاوه بر این، تغییرات روحی و روانی ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، به‌ویژه در ابتدای درمان یا هنگام تغییر دوز دارو. از آنجا که سرترالین ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد یا عوارض جانبی ایجاد کند، مشاوره با پزشک و داروساز پیش از مصرف آن بسیار ضروری است.
داروی مشابه: کاربرد اس سیتالوپرام، روش مصرف و نکات کاربردی
اگر علائمی مانند افکار خودکشی یا تغییرات شدید در رفتار مشاهده کردید، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید. در نهایت، تصمیم به مصرف این دارو باید با مشورت کامل با پزشک شما صورت گیرد تا مطمئن شوید که این دارو بهترین گزینه درمانی برای شما است.
