اژدهای کومودو (Komodo dragon) گونه ای مارمولک عضلانی و بزرگ است که به خاطر جثه بزرگش که می تواند تا 3 متر هم برسد و پوست زره دارش مشهور است. این حیوان در سواحل و علفزارهای جزایر کوچک مجمع الجزایر اندونزی زندگی می کند و به عنوان یک شکارچی همه فن حریف، از گوزن و خوک گرفته تا پرنده های کوچک و سایر خزندگان تغذیه می کند.
آشنایی با اژدهای کومودو
| زیستگاه | گرم دشت هموار، جنگل های مرتفع و سواحل |
| مکان | پنج جزیره در اندونزی (کومودو، رینکا، گیلی مونتانگ، گیلی داسامی و فلورس) |
| طول عمر | 30 تا 35 سال |
| اندازه | 2 تا 3 متر |
| وزن | 70 تا 136 کیلوگرم |
| رنگ پوست | خاکستری، کومودوهای جوانتر خالهای ریز زرد و نارنجی دارند |
| غذا | گوشتخوار (گوزن، گراز وحشی، بز، پرندگان، اژدهای کومودو) |
| شکارچیان | انسان |
| حداکثر سرعت | 16 تا 21 کیلومتر در ساعت |
| وضعیت حفاظت | در معرض خطر |
بدن دراز و اندام قدرتمند اژدهای کومودو به او امکان می دهد تا خیلی راحت بین خشکی، درختها و آب جابجا شود. خانواده Varanidaes در میان مارمولکها هم از لحاظ اندازه بدنی و هم از نظر تعداد گونه ها بزرگترین خانواده محسوب می شوند. برآوردها نشان می دهد که در این خانواده حدود 50 تا 60 گونه مارمولک وجود دارد که اژدهای کومودو یکی از آنهاست.
12 خطرناک ترین سگ دنیا (قوی ترین و وحشی ترین سگها)
این حیوان زبان دو شاخه ای بلندی شبیه زبان مار دارد و سراسر پوست بدنش از فلس های سخت و محکم پوشیده شده است. اژدهاهای کومودو به صورت انفرادی زندگی می کنند و فقط برای تولید مثل و غذا خوردن گرد هم می آیند.
فصل جفتگیری اژدهای کومودو بین اردیبهشت و مرداد است و در این مدت این حیوان می تواند تا 20 تخم در لانه بگذارد. تخمهای اژدهای کومودو قبل از تولد نوزادان به مدت 7 تا 8 ماه انکوبه می شوند.
اژدهای کومودو جزو شکارچیان رأس هرم غذایی است، یعنی در بالای زنجیره غذایی قرار دارد. با اینکه انسان تهدیدی برای این حیوان محسوب می شود اما این تهدید بیشتر به زیستگاه اژدهای کومودو مربوط است تا شکار حیوان.
از سال 2021، اژدهای کومودو در فهرست سرخ آی یو اس ان (IUCN) از گونه آسیب پذیر به در معرض خطر تبدیل شد. این اتفاق عمدتا به خاطر تغییرات آب و هوایی و بالا آمدن سطح دریاست که بسیاری از گونه های حیات وحش را در معرض خطر انقراض قرار داده است. تخمین زده می شود که فقط 1400 اژدهای کومودوی بالغ در طبیعت وجود داشته باشد.
این ترفند برای مواجه سگها بسیار کاربردی ست: هنگام حمله سگ چه کنیم؟ 10 ترفند موثر
حقایق جالب درباره اژدهای کومودو
1- اژدهای کومودو فقط در یک کشور پیدا می شود
اژدهای کومودو فقط در پنج جزیره کشور اندونزی زندگی می کند و همین مساله باعث شده این حیوان به یک شکارچی با کوچکترین محدوده زیستی در جهان تبدیل شود. چهار تا از این پنج جزیره اندونزی در محوطه پارک ملی کومودو قرار دارند. این جزایر زمینهای ناهموار، جنگل، تپه مراتع و سواحل دارند.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
2- تحقیقات نشان می دهد که خاستگاه اولیه اژدهای کومودو استرالیا است
مطالعات مختلف، شواهد فسیلی و DNA موجود نشان می دهد که قدمت اژدهای کومودو به حدود 4 میلیون سال قبل و به کشور استرالیا برمیگردد. فسیل های یافت شده در استرالیای شرقی تقریبا ظاهری شبیه اژدهای کومودوی امروزی دارند.
3- اژدهای کومودو بزرگترین مارمولک زنده دنیا است
با اینکه اژدهای کومودوی امروزی از لحاظ ابعاد به اندازه اجداد باستانی خودش یا در حد و اندازه های اژدها در افسانه ها نیست، اما خیلی بزرگتر از سایر مارمولکها است. اکثر اژدهاهای کومودو به اندازه یک ماشین کوچک هستند!
بزرگترین نمونه تایید شده از اژدهای کومودو 13.3 متر طول و حدود 166 کیلوگرم وزن دارد. دومین گونه بزرگ مارمولکها مارمولک مانیتور آبی آسیایی است که طولش به 4.2 متر می رسد.
4- بلندی دم اژدهای کومودو به اندازه بدنش است
یکی از دلایل دراز بودن بدن اژدهای کومودو دم آنهاست. دم این حیوان تقریبا به اندازه بدنش بلند است و صد البته به همان اندازه هم قویست! دم این حیوان آنقدر قدرت دارد که می تواند یک آهو را با یک ضربه شلاق مانندش نقش بر زمین کند! در واقع دم اژدهای کومودو به عنوان یک سلاح اضافی موقع شکار به کمکش می آید.
خطرناک ترین موجودات دریایی: 11 تا از مرگبارترین ها+ ویدیو
5- تشخیص جنسیت اژدهای کومودو کار سختی است
با اینکه معمولا اژدهای کومودوی نر نسبت به جنس ماده جثه بزرگتری دارد، اما عملا بین نر و ماده این حیوان هیچ تفاوت مورفولوژیکی وجود ندارد که بتوان از هم تفکیکشان داد. مساله وقتی جالب می شود که بدانید نه تنها محققان در تشخیص جنسیت اژدهای کومودو به مشکل برمیخورند؛ بلکه به نظر می رسد خود حیوان هم با این قضیه مشکل دارد!
با این حال تعیین جنسیت حیوان برای اختصاص برنامه های پرورشی برای آن اهمیت زیادی دارد. محققان برای تعیین جنسیت گونه های در اسارت اژدهای کومودو از فناوری DNA استفاده می کنند.
6- اژدهای کومودو غذایش را تمام و کمال می خورد!
مارمولک های مانیتور جزو کارآمدترین خورندگان در بین حیوانات مختلف به حساب می آیند. اکثر حیوانات گوشتخوار تا 30 درصد از شکار خودشان را دست نخورده باقی می گذارند؛ اما اژدهای کومودو حدود 88 درصد از طعمه خودش که شامل استخوان ها، سم ها، پوست و روده هایش می شود را می خورد!
7- دندانهای اژدهای کومودو در طول زندگی اش چهار پنج بار عوض می شوند
اژدهای کومودو 60 دندان تیز و دندانه دار دارد که شبیه دندانهای کوسه هستند. این دندانها به حیوان کمک می کنند تا به راحتی تکه های گوشت را برش بدهد. علاوه بر این، اژدهای کومودو از دندانهای برایش گاز گرفتن و مسموم کردن قربانی با نیش زهردارش هم استفاده می کند.
دندانهای اژدهای کومودو بعد از مدتی بر اثر آسیب دیدگی از بین می روند و دندانهای نو و جدیدی جایگزینشان می شوند. یک اژدهای کومودو در طول زندگی اش پنج بار دندانهای جدید در می آورد.
حتما بخوانید: 44 مهارت که حتما باید بلد باشید
8- اژدهای کومودو سمی است
اژدهای کومودو یکی از معدود مارمولکهای سمّی روی کره زمین است و نیش زهرآگینش می تواند هر حیوان و انسانی را از پا دربیاورد. وقتی اژدهای کومودو طعمه اش را گاز می گیرد زهرش از طریق مجاری بین دندانهایش به داخل زخم قربانی نفوذ می کند.
این زهر حاوی سم ضد انعقادی، هموراژیک و شوک آور است. اگر قربانی در همان لحظات اولیه نمیرد، اژدهای کومودو بوی آن را دنبال می کند و منتظر می ماند تا سم کار خودش را بکند و طعمه را بکشد.
9- اژدهای کومودوی بالغ همنوع جوان خودش را می خورد
اژدهای کومودو به همنوع خواری معروف است. اگر غذا کمیاب شود اژدهای کومودوی بالغ به شکار و خوردن همنوع جوانتر خودش رو می آورد. برای همین اژدهاهای کومودوی جوانتر اغلب اوقات در مدفوع کومودوهای بالغ غلت می زنند تا بوی آنها را به خودشان بگیرند و از خورده شدن نجات پیدا کنند. علاوه بر این، اژدهایان جوانتر اغلب اوقات روی درخت زندگی می کنند تا توسط بالغها روی زمین یا در آب شکار نشوند.
10- اژدهای کومودو حس بویایی فوق العاده ای دارد
حس بویایی بسیار قوی اژدهای کومودو یکی دیگر از دلایلیست که این حیوان را به شکارچی قهار و خطرناکی تبدیل می کند. اژدهای کومودو از زبان بلند و چنگال دارش برای مزه مزه کردن و نمونه برداری از مولکولهای هوا استفاده می کند تا بفهمد طعمه در چه سمتی قرار دارد و چقدر از او دور است.
11- اژدهای کومودو بسیار چابک و سریع است
اکثر خزندگان سرعت خیلی زیادی ندارند، اما مارمولک های مانیتور به خاطر برخورداری از سازگاری ژنتیکی ظرفیت هوازی بیشتری دارند و برای همین سرعتشان بالاست. متابولیسم اژدهای کومودو بیشتر شبیه پستانداران است تا خزندگان و این ویژگی به آنها امکان می دهد موقع شکار طعمه با سرعت بیشتری حرکت کنند. سرعت اژدهای کومودو وقتی دنبال شکار می دود به 21 کیلومتر در ساعت می رسد.
15 تا از خطرناک ترین (و ترسناک ترین) شغل های دنیا
12- اژدهای کومودو شناگر ماهری هم هست
اژدهای کومودو نه فقط در خشکی سرعت زیادی دارد، بلکه شناگر قهاری هم هست. این حیوان هم می تواند کیلومترها در خشکی با سرعت زیاد حرکت کند و هم به خاطر شنا کردن ماهرانه اش معروف است.
13- اژدهای کومودو با اینکه می تواند بدود اما ترجیح می دهد برای طعمه کمین کند
با اینکه اژدهای کومودو سرعت، قدرت و استقامت بالایی دارد؛ اما کمتر پیش می آید که این حیوان را در حال تعقیب یک آهو یا هر شکار دیگری ببینید. او معمولا از استراتژی نشستن و انتظار برای طعمه و حمله ناگهانی به آن استفاده می کند. حتی در این مواقع هم خیلی از تلاشهای اژدهای کمودو برای گرفتن کامل شکار با شکست مواجه می شود و حیوان مجبور می شود کار را به نیش زهر آگینش واگذار کند و منتظر بماند تا سم اثر کند.
14- پوست اژدهای کومودو یک زره دائمی است
اژدهای کومودو نه فقط برای بقیه حیوانات خطر محسوب می شود، بلکه به خاطر روحیه تهاجمی اش به همنوعان خودش هم حمله می کند. هزاران استخوان ریز به نام استئودرم زیر پوست بدن این حیوان وجود دارد. این زائده های استخوانی در بدو تولد اژدهای کومودو وجود ندارند و به مرور زمان که حیوان رشد می کند ایجاد می شوند.
از آنجایی که اژدهای کومودو شکارچیهای راس هرم هستند نیازی به محافظت از خودشان در برابر بقیه حیوانات ندارند و این پوست زرهیشان از آنها در برابر حمله همنوعانشان حفاظت می کد.
بیشترین عمر حیوانات چقدر است؟ (10 حیوان برتر)
15- وارانیدها باهوشترین مارمولکها هستند
در مقایسه با سایر مارمولکها، گونه هایی که در خانواده وارانیدها (Varanids) قرار دارند از هوش بیشتری برخوردارند و در این بین، اژدهای کومودو بسیار باهوش است. نگهبان های باغ وحش اسمیتسونیان متوجه شده اند که تک تک اژدهاهای کومودوی این باغ وحش می توانند نگهبانهای مختلف را از هم تشخیص بدهند و حتی از خودشان کنجکاوی و بازیگوشی هم نشان می دهند.
16- اژدهای کومودو می تواند بدون ارتباط با جنس نر تولید مثل کند
یکی از شگفت انگیزترین حقایق درباره اژدهای کومودو بکرزا بودن آن است. این حیوان می تواند از طریق فرایندی به نام پارتنوژنز یا همان بکرزایی تولید مثل کند. در این فرایند اژدهای کومودوی ماده بدون ارتباط با جنس نر تخم می گذارد. فقط 70 گونه در جهان از قابلیت بکرزایی برخوردارند و اژدهای کومودو یکی از آنهاست.
17- فیلم کینگ کونگ (King Kong) با الهام از اژدهای کومودو ساخته شده
داستان فیلم کینگ کونگ محصول سال 1993 الهام گرفته از سفر دبلیو داگلاس باردن (W. Douglas Burden) در سال 1926 به جزیره ایست که آنجا دو اژدهای کومودوی زنده را گرفت.
18- حمله اژدهای کومودو به انسان نادر است، اما اتفاق می افتد!
با اینکه اژدهای کومودو به طور کلی از برخورد و مواجهه با انسان خودداری می کند؛ اما بین سال های 1974 تا 2012 بیست و چهار مورد از حمله این حیوان به انسان گزارش شده که چندین کشته هم بر جای گذاشته است. اکثر قربانیان این حملات روستاییانی هستند که نزدیک پارکهای ملی و زیستگاه اژدهای کومودو زندگی می کنند.
عجیب ترین حیوانات دنیا: بیش از 14 موجود عجیب الخلقه کشف شده
19- اژدهای کومودو در معرض خطر انقراض است
افزایش دمای کره زمین و بالا آمدن سطح دریا تهدیدی جدی برای اژدهای کومودو به حساب می آید. چون این حیوان نمی تواند در مناطقی بالاتر از سطح جزایر محل زندگیشان زندگی کند. تخمین زده می شود که تا سال 2050 حدود 71 درصد از گونه اژدهای کومودو از بین برود. به همین دلیل تلاش برای حفظ بقای این حیوان و گونه های دیگر در معرض خطر بسیار مهم است.
