روش یادگیری سنتی، ممکن است معلمان و دانش آموزان را تحت فشار قرار دهد و به این ترتیب وقت استراحت، ورزش و دیگر فعالیت های بدنی آنها محدود شود. برای حل این مشکل بجای استفاده از روش های تدریس غیرفعال، از روش نوین آموزشی فعال استفاده می شود. یادگیری فعال نه تنها می تواند در طول روز به افزایش سطح فعالیت دانش آموزان کمک کند، بلکه باعث بهبود تعامل، مشارکت و یادگیری آنها نیز می شود.
یادگیری فعال چیست؟
یادگیری فعال روشی است که در آن از همه ی دانش آموزان خواسته می شود در فرآیند یادگیری مشارکت داشته باشند و با شرکت در فعالیت های کوچک و بزرگ، روی صحبت کردن، حل مساله یا فکر کردن تمرکز کنند. در یادگیری فعال، دانش آموزان بعنوان شرکت کننده ی فعال در فرآیند یادگیری با معلم خود درگیر و همراه می شوند و با فکر کردن، مهارت های لازم را برای یادگیری، ترکیب کردن یا خلاصه سازی مطالب بکار می گیرند.
کلاس فعال چیست؟
در کلاس های فعال، دانش آموزان با تشکیل میز گردهایی، گروه هایی تشکیل می دهند و با افراد گروه خود به بحث و گفتگو می پردازند. دانش آموزان قبل از اینکه گزارش خود را به جمع اعلام کنند، نظرات شان را با دیگر گروه ها مقایسه می کنند و مطالب زیادی از هم یاد می گیرند.
توی این پک فوق العاده، مهارت های تست زنی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! ترفندهای فوق العاده موثر که جایی بهت نمی گن. با کسب بهترین رتبه کنکور به آرزوهات برس!
معلم در صورت لزوم دانش آموزان خود را راهنمایی می کند، اشتباهات آنها را تصحیح می نماید و به یادگیری دانش آموزان کمک می کند.
با وجود مزایای بسیار زیادی که روش آموزش فعال دارد، هنوز هم در بسیاری از مناطق، از روش آموزش سنتی استفاده می شود. علت این امر وجود موانعی ست که بر سر راه معلمان و مربیان قرار دارد. برای مثال نیاز به زمان کلاسی بیشتر، نیاز به برنامه ریزی و کارهای مقدماتی بیشتر از سوی مربیان، عدم حمایت دولت و موسسات آموزشی از روش های تدریس نوین، پرجمعیت بودن کلاس های درس، عادت معلمان به روش های قدیمی تدریس و … از جمله مواردی ست که مانع از برگزاری کلاس های فعال در بسیاری از مدارس می شود.
مزایا و هزینه های کلاس های فعال
استفاده از روش نوین یادگیری فعال مزیت های بسیاری دارد. یادگیری فعال یک روش آموزشی استثنایی و بسیار موثر است که موجب یادگیری بیشتر دانش آموزان می شود و از طرفی باعث سرگرمی و لذت دانش آموزان در درس و حفظ اطلاعات در زمان طولانی تر می گردد. تحقیقات ثابت کرده اند که یادگیری فعال منجر به بهبود عملکرد تحصیلی می شود.
در این روش معلمان بجای دیکته کردن دروس به دانش آموزان، تسهیل کننده ی یادگیری هستند و از طرفی دانش آموزان نیز بجای دریافت علم، به تولید علم تشویق می شوند.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
در روش سنتی آموزش، بیشتر دانش آموزان تنها 10 تا 20 دقیقه به سخنرانی معلمان توجه می کنند درحالیکه در روش آموزش فعال، لحظات یادگیری فعال و متنوعی ایجاد می شود که برای موجب فعال شدن مغز دانش آموزان و افزایش پتانسیل یادگیری آنها می گردد.
جالب است بدانید که راه اندازی کلاس های فعال، به هزینه های زیادی نیاز ندارد. برای اینکار به هیچ زیرساخت یا تجهیزات جدیدی نیاز نیست و می توان از امکانات موجود استفاده نمود.
ممکن است برخی از معلمان سنت گرا، به آموزش هایی در زمینه ی برگزاری کلاس های فعال نیاز داشته باشند. خوشبختانه کتاب ها و منابع کمک آموزشی بسیاری وجود دارد که می تواند در این زمینه به معلمان کمک نماید. علاوه بر این، در این قسمت به استراتژی های مورد نیاز برای برگزاری کلاس های فعال اشاره شده است که می توانید از آنها استفاده نمایید.
استراتژی های برگزاری کلاس های فعال موفق
1-نظرسنجی
برای اطلاع از بازدهی کلاس می توانید پس از اتمام دروس، سوالات چهار گزینه ای طرح کنید و از دانش آموزان بخواهید به آنها پاسخ دهند. دانش آموزان بصورت ناشناس به سوالات پاسخ می دهند و می توانند به نقاط ضعف و قوت خود پی ببرند. این نظرسنجی به شما نشان می دهد که دانش آموزان چقدر مطالب کلاس را درک کرده اند.
2-طرح بازی ها
با طرح بازی های مختلف مانند حل پازل و ایجاد رقابت های گروهی برای کودکان دبستانی، به بهبود یادگیری فعال در دانش آموزان کمک کنید.
3-نامه به دانش آموزان آینده
یک استراتژی یادگیری فعال دیگر این است که دانش آموزان، نامه ای به دانش آموزان آینده بنویسند. محتوای نامه شامل مهمترین مفاهیمی ست که دانش آموزان از کلاس درس آموخته اند. علاوه بر این حاوی نکات مفید و پیشنهاداتی برای موفقیت بیشتر در دروس است. نوشتن نامه را بعنوان یک تکلیف پایان دوره در نظر بگیرید تا به دانشجویان اجازه دهد هر آنچه را که در این دوره آموخته اند، تجزیه و تحلیل کنند. شما می توانید نامه های برتر را جدا کنید و سال بعد، در اختیار دانش آموزان قرار دهید و به این ترتیب آنها را به انجام اینکار تشویق کنید.
4-بحث و مناظره
دانش آموزان باید در کلاس درس، ایده ها و دیدگاه های خود را در یک زمینه بنویسند. برای وارد کردن تمام دانش آموزان به بحث کلاسی، می توانید از شیوه ی بارش افکار استفاده کنید. برای اینکار یک عنوان یا مسئله را مطرح کنید و از دانش آموزان بخواهید، درگیر مسئله شوند. در این زمان می توانید هر نظری که ارایه می شود را روی تخته ی کلاس بنویسید تا دانش آموزان نظریات همکلاسی های دیگر خود را نیز ببینند.
5-بررسی مطالعات موردی
سعی کنید با استفاده از داستان های واقعی در خانواده، جامعه، مدرسه و…، به دانش آموزان امکان دهید تا درس را با شرایط دنیای واقعی تطبیق دهند. بعنوان مثال اگر بحث کلاس شما در مورد بیماری های مسری است، بجای سخنرانی در مورد این مبحث، تجربیات واقعی خود را از این بیماری ها در کلاس ارایه دهید و از دانش آموزان نیز بخواهید که در مورد چیزهایی که در مورد این بیماری ها شنیده اند، صحبت کنند.
6-تشکیل گروه های کلاسی
برای ارایه ی دیدگاه های شخصی، گروه های کلاسی چند نفره در کلاس تشکیل دهید و از آنها بخواهید که در مورد موضوعاتی، به گروه های دیگر آموزش دهند و در این مورد با هم بحث و گفت و گو داشته باشند.
ویدیوی بسیار کاربردی از آموزش فعال
کلام پایانی
با توجه به مجازی شدن کلاس های درس، باید به این نکته توجه کنید که هر استراتژی یادگیری حضوری، همیشه مناسب آموزش مجازی نیست. تنها راه برای پی بردن به میزان تاثیر و موفقیت روش های آموزشی، آزمایش و امتحان کردن روش مورد نظر است.
کارکنان و مسئولان مدرسه باید مزایا و منافع کلاس های فعال را در نظر بگیرند. برخی از مسئولان مدارس ممکن است نگران بی نظمی، افزایش حجم کاری مربیان، ایجاد برنامه های جدید درسی یا سایر هزینه های بالقوه اجرایی باشند. بنابراین هیئت مدیره باید قبل از برگزاری کلاس های فعال اطمینان حاصل کند که پشتیبانی کافی برای ایجاد این تغییر وجود دارد. گاهی اوقات به دلایل زیاد، برگزاری کلاس های فعال در یک مدرسه امکانپذیر نیست اما ارزش آن را دارد که به عنوان یک روش تأثیرگذار در بهبود سطح فعالیت های علمی و فرهنگی یک مدرسه در نظر گرفته شود.
ما باید تلاش کنیم تا محیطی را پرورش دهیم که یادگیری فعال در آن شکوفا شود. دانش آموزان ستاره های نمایش کلاس های فعال هستند. برای پی بردن به اهمیت و تاثیر یادگیری فعال، همیشه این جمله ی انیشتین را به یاد داشته باشید: “من هرگز به شاگردانم درس نمی دهم، من تنها تلاش میکنم که شرایطی را فراهم کنم تا خودشان یاد بگیرند”.
