چطور از اشتباهاتمان درس بگیریم و این درسها را عملی کنیم؟

به آخرین اشتباهی که در کارتان مرتکب شده‌اید فکر کنید. حتی اگر هم خیلی جزئی بوده باشد (مثل ریختن قهوه روی اسنادی که قرار بوده چند دقیقه بعد ارائه دهید) احتمالا هول شده‌اید و سعی کرده‌اید اشتباهتان را جبران کنید.

هیچکس از اشتباه نکردن در امان نیست. ما انسانیم و انسان جایزالخطاست! اما اگر خیلی راحت با یک عذرخواهی دوباره مثل سابق به کارمان ادامه دهیم، این ریسک وجود دارد که اشتباهات مشابه را تکرار کنیم.

حتما بخوانید: چگونه همه جا فردی خوشرو و دلربا باشیم؟ 16 راهکار کاملا موثر

وقتی از اشتباهاتمان درس نگیریم و بیش از حد لازم به خودمان و دیگران استرس وارد کنیم، ریسک بی‌اعتماد شدن دیگران نسبت به ما ایجاد می‌شود.

چطور جلوی تکرار اشتباهاتمان را بگیریم؟

در این بخش 5 گامی که به شما کمک می‌کنند از اشتباهاتتان درس بگیرید و به آموخته‌هایتان جامه عمل بپوشانید، می‌پردازیم.

نکته: “اشتباه کردن” مثل “شکست خوردن” نیست. شکست نتیجه یک عمل نادرست است، در حالیکه یک اشتباه معمولا یک عمل نادرست است. بنابراین وقتی اشتباه می‌کنید، می‌توانید از آن درس بگیرید و آن را جبران کنید. در حالیکه از یک شکست فقط می‌توانید درس بگیرید.

1-مسئولیت اشتباهتان را بر عهده بگیرید

شما نمی‌توانید از یک اشتباه چیزی یاد بگیرید، مگر اینکه قبول کنید مرتکب آن شده‌اید. بنابراین یک نفس عمیق بکشید و زیر بار کاری که کرده‌اید بروید. به کسانی که باید از اشتباهتان باخبر شوند، اطلاع داده و از آنها عذرخواهی کنید. به آنها بگویید که به دنبال را‌حل برای رفع مشکل هستید.

گفتن کلمه “متاسفم” نوعی دل و جرات نشان دادن است اما بهتر است به جای پنهان کردن خطا یا بدتر از آن، مقصر شناختن دیگران، راستش را بگویید. در دراز مدت بعد از اینکه اشتباه اصلی‌تان فراموش شد، دیگران شجاعت و درستکاری‌تان را به خاطر می‌آورند.

اگر این موضوع را از منبع دیگری شنیده شود، شهرتتان خدشه‌دار خواهد شد و ممکن است فرصتی برای درس گرفتن از آن اشتباه فراهم نشود.

2-در مورد خطایتان بازنگری کنید

نوع نگاه شما به اشتباهاتتان روشی که به آنها واکنش نشان می‌دهید و آنچه در گام بعدی انجام می‌دهید را مشخص می‌کند.

این احتمال وجود دارد که خطایتان را تا زمانیکه شوک اولیه و ناراحتی وجود دارد، کاملا منفی ببینید. اما اگر به اشتباهتان از یک زاویه دیگر و به عنوان فرصتی برای یادگیری نگاه کنید، می‌توانید به فردی آگاه‌تر و انعطاف‌پذیر تبدیل شوید.

حتما بخوانید: بهترین روش شروع یک ارائه/سخنرانی در هر جایی (3 گام مهم)

وقتی متوجه اشتباهتان شدید، به این فکر کنید که چه کار می‌توانید بکنید تا مانع از رخ دادن دوباره آن شوید. مثلا اگر فرآیندی را به درستی دنبال نمی‌کنید، یک چک لیست یا سند فرآیند دقیق‌تر تهیه کنید.

دست از سرزنش کردن خودتان بردارید. لحظه‌ای مکث کنید تا درباره اینکه چطور می‌توانید از این شرایط به نحو احسن بهره ببرید، فکر کنید.

• نکته: طرز فکری که دارید نقش مهمی در نحوه نگاه شما به اشتباهاتتان و مهم‌تر از آن، نوع واکنشتان به آنها دارد. اگر نگرش شما از نوع “رشد” باشد احتمالا اشتباهاتتان را فرصتی برای اصلاح می‌بینید. اما اگر دیدگاه “ثابت” نوع نگرشتان باشد، ممکن است کارتان را تکرار کنید چون باور دارید نمی‌توانید چیزی را اصلاح کنید.

فرصتی که برای یادگیری به شما داده می‌شود نباید بهانه‌ای شود تا شما به رفتار غلط و سهل‌انگارانه‌تان ادامه دهید! در عوض، پذیرفتن اشتباه و نشان دادن اینکه از آن درس گرفته‌اید می‌تواند به دیگران بفهماند که اشتباه کردن آنقدرها هم بد نیست. به عبارت دیگر تا زمانیکه هوشمندانه و با حسن نیت عمل کنید و در محدوده قابل قبول ریسک کنید، اشکالی وجود ندارد.

از این رویکرد برای تشویق افراد دیگر به انجام ریسک‌های قابل قبول و خلاق‌تر بودن الگو بگیرید.

3-اشتباهتان را آنالیز کنید

در مرحله بعد، باید صادقانه و بی‌طرفانه اشتباهتان را تحلیل کنید. سوالات زیر را از خودتان بپرسید:

• باید چه کاری را امتحان می‌کردم؟
• چه چیزی غلط بود؟
• چه زمانی این اشتباه صورت گرفت؟
• چرا این اشتباه صورت گرفت؟

می‌توانید این روش را برای یک اشتباه به کار بگیرید و تا زمانیکه که به علت اصلی نرسیده‌اید این سوالات را از خودتان بپرسید. در مسائل پیچیده و بحرانی‌تر، استفاده از متد “رسم نمودار علت-معلول” مناسب‌تر است.

حتما بخوانید: نحوه جلوگیری از تنبلی: ۱۱ مرحله عملی برای اینکه بیشتر فعال باشید

پیاده‌سازی این متد که نوعی کالبد شکافی است، نشان می‌دهد چه چیزی باعث این اشتباه بوده است و آنچه باید تغییر کند تا از تکرار اشتباه پیشگیری شود، را برجسته می‌کند.

4-به درسهایی که گرفته‌اید، جامه عمل بپوشانید!

خطری که وجود دارد اینست که فشار کاری باعث شود به روال و عادتهای رفتاری سابقتان برگردید. آنالیز و پی بردن به اشتباهات می‌تواند شما را افسرده و ناامید کند و احساس ناکامی ناشی از آن شما را از عمل بازدارد. به عبارت دیگر درس گرفتن از یک خطا مهم است اما عملی کردن این درسها، مهم‌تر.

این احتمال وجود دارد که در عمل به درسهایتان، به نظم و انگیزه برای تغییر عادات قبلی یا روشی که تیم کاریتان به آن عمل می‌کند، نیاز باشد. این ترک عادت به شما کمک می‌کند تا از انجام کارهایی که در آینده باعث آسیب رساندن به خودتان می شود پیشگیری کنید و این امکان را برایتان فراهم می‌کند تا از مزایای عمل به عادتهای کاری بهتر بهره‌مند شوید.

اینجاست که باید به شناسایی مهارتها، دانش، منابع یا ابزاری که شما را از تکرار دوباره خطا در امان نگه دارد، بپردازید.

این کار را با فکر و دقت زیادی انجام دهید چون “تغییرات فوری” احتمالا به اشتباهات بیشتری منجر خواهند شد. در هر کاری که برای عملی کردن آموخته‌هایمان انجام می‌دهیم باید شکیبا باشیم و به آنها پایبند بمانیم.

حتما بخوانید: عادات ذهن ثروتمند و ذهن فقیر: عادت های ضروری برای ثروتمند شدن

اگر اشتباهاتتان جزئی یا مربوط به خودتان هستند، اهداف شخصی و برنامه‌های عملی زمینه را برای پیاده‌سازی چیزهایی که یاد گرفته‌اید فراهم خواهند کرد. این اهداف به شما مقیاس زمانی برای انجام کار و لیستی از وظایفی که باید به سرانجام برسانید، می‌دهند.

ابزار خاصی که برای این منظور باید استفاده کنید بستگی به آموخته‌های خاصی که باید آنها را عملی کنید دارد.

مثلا اگر فهمیدید که یک اشتباه به دلیل فراموشی است، استفاده از دفترچه یادداشت یا توجه به جزئیات می‌تواند کمک‌ کننده باشد. اگر متوجه شدید که مهارتهای سازمانی‌تان کمتر از حد معمول است ‌نرم‌افزارهای برنامه‌ریزی دیجیتال و صفحه گسترده (مثل اکسل) می‌توانند مفید باشند.

یا اگر فهمیدید که خطایی که رخ داده به خاطر سو تفاهم ناشی از تفاوت فرهنگی بوده، لازم است مهارتهای ارتباطی‌تان تقویت شوند.

حتما بخوانید: 14 گام ساده برای رسیدن به موفقیت (جدیدترین تحقیقات)

اگر اشتباه بیشتر سازمانی بود تا شخصی، شاید لازم باشد تا روش فراگیرتری را امتحان کنید. مثلا نوشتن رویه کامل و دقیق‌تر می‌تواند به شما کمک کند تا مطمئن شوید بیشتر کارها را بدون خطا انجام خواهید داد.

• نکته 1: درس گرفتن از اشتباهات و عملی کردن آن مستلزم ایجاد تغییر است. اگر آن تغییر روی دیگران تاثیر گذاشت، مدل تغییر مدیریتی ADKAR می‌تواند به شما کمک کند تا خودتان را با آنها وفق دهید و به این تغییرات عادت کنید.
• نکته 2: اگر در مورد اینکه کدام تاکتیک یا ابزار در پیشگیری از اشتباهات بیشتر کارآمدتر خواهد بود، تردید دارید، از همکاران یا مدیریتان درخواست کمک کنید و از این کار نترسید.

در شرایطی که اشتباهات در یک تیم یا سطح سازمانی رخ ‌می‌دهد، بهتر است محیطی را ایجاد کنید تا دیگران هنگام بیان نظراتشان احساس راحتی کنند و همینطور با پذیرفتن اشتباهاتشان بتوانند آنها را جبران کنند.

5-در روند کار تجدیدنظر کنید

شاید لازم است برای عملی کردن درسهایی که گرفته‌اید، روشهای متعددی را امتحان کنید تا به یک روش قابل قبول برای پیشگیری از تکرار خطاهای گذشته‌تان برسید. چرخه دمینگ (PDCA) یک ابزار عالی برای مشخص کردن کارآمدترین راه‌حلها است.

از این طریق، با بررسی تعداد و نوع اشتباهاتی که انجام داده‌اید، ندادید یا دوباره مرتکب شده‌اید، روی کارایی تاکتیک انتخاب شده نظارت کنید. از کسی بخواهید حساب اشتباهاتتان را داشته باشد، این کار به شما کمک می‌کند تا حواستان بیشتر به شیوه جدید انجام کارتان باشد.

حتما بخوانید: 9 نکته بسیار ساده برای اینکه فردی موثر و پربازده باشید!

نکات کلیدی

انسان جایزالخطا است و ما نباید خودمان را به خاطر اشتباهاتی که مرتکب می‌شویم تنبیه کنیم. این اشتباهات می‌توانند فرصت خوبی برای یادگیری باشند و در سطح فردی و سازمانی رخ دهند. ما تنها باید از آنها درس بگیریم و آموخته‌هایمان را عملی کنیم. وقتی شما یا یکی از اعضای تیمتان، اشتباه می‌کند:

• آن اشتباه را گردن بگیرید و کسی را مقصر جلوه ندهیم چون این کار در دراز مدت به شما آسیب وارد می‌کند و فرصت یادگیری را از شما خواهد گرفت.
• به اشتباهاتتان از یک زاویه دیگر و به عنوان فرصتی برای یادگیری و پیشرفت نگاه کنید.
• بررسی کنید ببینید چه چیزی باعث اشتباهتان شده تا بتوانید از آن درست بگیرید و دیگر تکرارش نکنید.
• مهارتها، دانش، منابع یا ابزاری که شما را از تکرار اشتباه مصون نگاه می‌دارند را شناسایی کنید.
• درباره روند کار را تجدیدنظر کنید.