خار پاشنه، رسوب کلسیمی است که باعث ایجاد برجستگی استخوانی در قسمت زیرین استخوان پاشنه میشود. در عکس رادیولوژی، خار پاشنه ممکن است تا نیم اینچ به سمت جلو امتداد یابد. در صورتی که شواهد قابل مشاهده در عکس رادیولوژی وجود نداشته باشد، این وضعیت گاهی به عنوان “سندرم خار پاشنه” شناخته میشود.
اگرچه خار پاشنه اغلب بدون درد است، اما میتواند باعث درد پاشنه شود. این عارضه معمولاً با التهاب پلانتار فاسیا مرتبط است، که نوعی التهاب دردناک در نوار فیبری بافت همبند (پلانتار فاسیا) است که در امتداد کف پا امتداد دارد و استخوان پاشنه را به قوس پا متصل میکند.
درمانهای خار پاشنه و شرایط مرتبط شامل موارد زیر است:
حتما بخوانید: تشخیص پا پرانتزی و 3 علت اصلی آن
علل خار پاشنه
خار پاشنه زمانی رخ میدهد که رسوبات کلسیمی در زیر استخوان پاشنه تجمع میکنند؛ این فرآیند معمولاً طی چندین ماه اتفاق میافتد. خار پاشنه اغلب به دلیل کشیدگی عضلات و رباطهای پا، کشیده شدن پلانتار فاسیا و پارگی مکرر غشایی که روی استخوان پاشنه را پوشش میدهد، ایجاد میشود. این عارضه بهویژه در ورزشکارانی که فعالیتهای آنها شامل دویدن و پریدن زیاد است، شایعتر است.
عوامل خطر برای خار پاشنه
- ناهنجاری در نحوه راه رفتن که فشار بیش از حد به استخوان پاشنه، رباطها و اعصاب نزدیک پاشنه وارد میکند.
- دویدن یا راه رفتن سریع، بهویژه روی سطوح سخت
- کفشهای نامناسب یا کهنه، بهویژه آنهایی که فاقد حمایت مناسب از قوس پا هستند
- اضافه وزن و چاقی
عوامل خطر دیگر مرتبط با التهاب پلانتار فاسیا شامل موارد زیر است:
9 دلیل درد قوزک پا، 7 درمان خانگی و زمان مراجعه به پزشک
علائم خار پاشنه
خار پاشنه اغلب علائمی ندارد. اما در صورتی که در محل ایجاد خار التهاب ایجاد شود، ممکن است با درد متناوب یا مزمن همراه باشد، بهویژه هنگام راه رفتن، دویدن، یا پیادهروی. به طور کلی، علت درد معمولاً خود خار پاشنه نیست، بلکه آسیب بافت نرم مرتبط با آن است.
بسیاری از افراد درد خار پاشنه و التهاب پلانتار فاسیا را مانند “چاقو” یا “سوزنی” توصیف میکنند که به کف پا فرو میرود، بهویژه زمانی که صبحها برای اولین بار میایستند. این درد ممکن است بعداً به یک درد مبهم تبدیل شود. افراد اغلب شکایت دارند که درد تیز پس از نشستن طولانیمدت و ایستادن دوباره بازمیگردد.
درمانهای غیرجراحی خار پاشنه
درد پاشنه مرتبط با خار پاشنه و التهاب پلانتار فاسیا ممکن است با استراحت بهبود نیابد. هنگام راه رفتن پس از خواب شبانه، درد ممکن است شدیدتر شود، زیرا پلانتار فاسیا ناگهان کشیده میشود و فشار بیشتری به پاشنه وارد میکند. با این حال، این درد معمولاً با ادامه راه رفتن کاهش مییابد، اما ممکن است پس از استراحت طولانی یا راه رفتن بیش از حد بازگردد.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
اگر درد پاشنه بیش از یک ماه ادامه یابد، با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی مشورت کنید. درمانهای محافظهکارانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تمرینات کششی
- توصیههایی برای کفش مناسب
- بستن نوار یا تسمهگذاری برای استراحت دادن به عضلات و تاندونهای تحت فشار
- استفاده از کفیهای طبی یا دستگاههای ارتوتیک
- فیزیوتراپی
- استفاده از آتل شبانه
درد پاشنه ممکن است با مصرف داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (Tylenol)، ایبوپروفن (Advil)، یا ناپروکسن (Aleve) بهبود یابد. در بسیاری از موارد، دستگاههای ارتوتیک عملکردی میتوانند علل درد پاشنه و قوس پا، مانند عدم تعادلهای بیومکانیکی را اصلاح کنند. در برخی موارد، تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب انجام میشود.
اینو بلد باشین: چگونه بوی بد کفش ها را از بین ببریم؟ (7 روش دائمی)
درمان های خانگی خارپاشنه
درمان با پودر موبر
درمان خار پاشنه با پودر موبر یکی از روشهای سنتی و غیرعلمی است که در برخی منابع طب سنتی یا تجربیات عامیانه توصیه میشود. بر اساس این باور، استفاده از پودر موبر به همراه برخی مواد مانند آب گرم یا سرکه، ممکن است به تسکین درد و کاهش التهاب خار پاشنه کمک کند. اما این روش به لحاظ علمی و پزشکی اثبات نشده است و معمولاً توسط پزشکان یا متخصصان توصیه نمیشود.
روش استفاده در طب سنتی
برای این روش معمولاً از ترکیب پودر موبر و آب یا سرکه استفاده میشود.
- مقدار کمی پودر موبر با آب گرم یا سرکه ترکیب میشود تا به شکل خمیری درآید.
- خمیر حاصل روی ناحیه کف پا (محل درد یا خار پاشنه) مالیده میشود.
- پس از مدت کوتاهی (حدود 15-20 دقیقه)، خمیر شسته و پا تمیز میشود.
- ممکن است بعد از آن از روغنهای گیاهی مانند روغن سیاهدانه یا روغن زیتون برای ماساژ پا استفاده شود.
7 بهترین سایت های خرید ادکلن اینترنتی (ارزان ترین ادکلن ها+ کیفیت)
نکات مهم و هشدارها
- حساسیت پوستی: پودر موبر ممکن است باعث تحریک، سوزش یا حساسیت پوستی شود. بهتر است ابتدا روی بخش کوچکی از پوست آزمایش شود.
- تأثیر محدود: این روش درمانی به دلیل عدم تأیید علمی، معمولاً اثر دائمی یا چشمگیری ندارد و صرفاً ممکن است تسکینی موقت ایجاد کند.
- عدم تأیید علمی: این درمان جایگزین درمانهای استاندارد و علمی مانند فیزیوتراپی، ارتزهای طبی یا داروهای ضدالتهاب نمیشود.
درمان با شیشه نوشابه
درمان خار پاشنه با شیشه نوشابه یکی از روشهای خانگی و ساده است که بهویژه برای کاهش درد و التهاب مرتبط با این عارضه استفاده میشود. این روش بهعنوان یک تکنیک ماساژ و تمرین کششی عمل میکند و هیچ ارتباطی با درمان خار پاشنه بهصورت مستقیم ندارد، اما میتواند علائم را تسکین دهد.
روش استفاده از شیشه نوشابه
- آماده کردن شیشه: یک شیشه نوشابه یا بطری پلاستیکی را با آب پر کنید و آن را در یخچال قرار دهید تا خنک شود.
- قرار دادن شیشه روی زمین: شیشه را روی یک سطح صاف و محکم قرار دهید.
- غلتاندن کف پا: کف پای آسیبدیده را روی شیشه قرار دهید و بهآرامی آن را به جلو و عقب غلت دهید.
- این حرکت باعث ماساژ پلانتار فاسیا و کاهش تنش عضلات کف پا میشود.
- خنکی شیشه نیز میتواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
- مدت زمان: این تمرین را به مدت 10-15 دقیقه، دو تا سه بار در روز انجام دهید.
حتما بلد باشید آقایان: چگونه لباس بپوشیم؟ 5 نکته مهم برای مردان
در ادامه به بررسی درمان با جراحی می پردازیم.
جراحی خار پاشنه
بیش از 90 درصد افراد با درمانهای غیرجراحی بهبود مییابند. اگر درمانهای محافظهکارانه پس از 9 تا 12 ماه موفق به کاهش علائم خار پاشنه نشود، ممکن است جراحی برای کاهش درد و بازگرداندن توان حرکتی لازم باشد. تکنیکهای جراحی شامل:
- آزادسازی پلانتار فاسیا
- برداشتن خار
توصیههای پس از جراحی:
برای تعیین بهترین گزینهها، آزمایشها یا بررسیهای پیش از جراحی ضروری است. رعایت توصیههای پس از جراحی، از جمله استراحت، استفاده از یخ، فشردهسازی، بالا نگه داشتن پا و زمان مناسب برای وزنگذاری روی پای جراحیشده، اهمیت زیادی دارد. در برخی موارد، ممکن است از بانداژ، آتل، گچ، کفش جراحی، عصا یا چوبهای زیر بغل استفاده شود.
عوارض احتمالی جراحی پاشنه:
- درد عصبی
- بازگشت درد پاشنه
- بیحسی دائمی در ناحیه
- عفونت و زخم
- با آزادسازی پلانتار فاسیا، خطر بیثباتی، گرفتگی پا، شکستگی فشاری و التهاب تاندون وجود دارد.
حتما این نکات رو بلد باشید: ویژگی کفش مناسب، چطور یک کفش عالی انتخاب کنیم؟
پیشگیری از خار پاشنه
برای پیشگیری از خار پاشنه، کفشهایی با کفیهای ضربهگیر، ساقههای سخت و پاشنههای حمایتی بپوشید؛ کفش مناسب برای هر فعالیت بدنی انتخاب کنید؛ قبل از فعالیت، بدن خود را گرم کرده و تمرینات کششی انجام دهید؛ و فعالیتهای خود را با سرعت مناسب انجام دهید.
از پوشیدن کفشهایی که پاشنه و کفی آنها بیش از حد فرسوده شده، خودداری کنید. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن میتواند به پیشگیری از خار پاشنه کمک کند.
نتیجهگیری
خار پاشنه، یک عارضه شایع در پا است که میتواند با یا بدون درد باشد، اما اغلب با التهاب پلانتار فاسیا همراه است و به طور خاص افرادی که فعالیتهای مکرر مانند دویدن یا ایستادن طولانیمدت دارند، بیشتر در معرض خطر آن هستند.
درمانهای استاندارد و علمی شامل تمرینات کششی، استفاده از کفش مناسب، کفیهای طبی، و در موارد شدید، تزریق کورتیکواستروئید یا جراحی است. اگرچه روشهای سنتی مانند استفاده از پودر موبر نیز گاه توصیه میشود، این روشها به لحاظ علمی ثابت نشدهاند و جایگزین درمانهای پزشکی نمیشوند.
کفش خییلی مهمه واسه سلامت پا: 7 بهترین کفش فروشی در تهران (مردانه و زنانه)
پیشگیری از این عارضه با رعایت نکات سادهای مانند پوشیدن کفش مناسب، انجام تمرینات کششی، و مدیریت وزن امکانپذیر است. برای مدیریت مؤثر درد خار پاشنه، مراجعه به متخصص و استفاده از رویکردهای درمانی مبتنی بر شواهد علمی توصیه میشود.
