توجه به صنایع دستی در کشورهای مشرق زمین در ابتدا تحت تأثیر عوامل اجتماعی، با هدف بالا بردن سطح اشتغال در جامعه و ایجاد درآمد برای مردم بود ولی آثار مستقیم آن به سرعت در جهت احیای سنت ها و فرهنگ بومی و کمک به شکل گرفتن هویت ملی پدیدار گشت. بها دادن به این هنر بعدها و در عصر جدید تا جایی پیش رفت که به دلیل اهمیت صنایع دستی، به طور آکادمیک و دانشگاهی نیز تدریس شد.
رشته صنایع دستی
صنایع دستی رشته‌ای دانشگاهیست که شامل تلفیق کاربرد و هنر درکنار یکدیگر است. درواقع با یادگیری صنایع دستی می‌توان بدون نیاز به فناوری‌های پیچیده، با تکیه بر توانمندی‌های فردی و خلاقیت، آثاری خلق کرد که بر خلاف برخی آثار هنری محض، جنبه کاربردی نیز داشته باشند. این رشته گستردگی بسیاری دارد و شامل آموزش حیطه های مختلفی همچون خوشنویسی، طراحی، نگارگری و تذهیب، بافت فرش و گلیم، رنگرزی، شیشه گری، سفالگری، چوب (معرق و منبت)، فلز، عکاسی، مرمت و نگهداری آثار هنری می باشد.
دانشجویان این رشته در 4 سال 24 کارگاه آموزشی شامل انواع صنایع دستی را عمومی یاد گرفته و در سال سوم یکی رشته های اصلی سفال، شیشه، فلز، چوب یا نگارگری را به عنوان گرایش انتخاب می کنند و سال آخر را به یادگرفتن آن به طور اختصاصی و پیشرفته تر از قبل می گذرانند.
توی این پک فوق العاده، درآمدزایی با کاردستی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! کاردستی با وسایل ساده رو سریع یاد بگیر و توی خونه پول دربیار!
توی این پک فوق العاده، با یه کاغذ ساده چیزایی بساز که همه رو انگشت به دهن کنی. توی هر جمعی بدرخش اونم بدون هیچ کلاسی!
بازار کار و درآمد
فارغ‌التحصیلان رشته صنایع دستی می‌توانند به استخدام سازمان‌هایی همچون ایرانگردی و جهانگردی، میراث فرهنگی، صنایع دستی ایران، اداره کل صنایع دستی در وزارت جهاد کشاورزی، بنیاد مستضعفان و جانبازان، اداره کل موزه‌ها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درآمده یا اینکه با توجه به گرایشی که در دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد گذرانده اند، اقدام به احداث کارگاه نموده و از فروش دست سازه هایشان کسب درآمد کنند.
انواع صنایع دستی
سفالگری و سرامیک سازی: محصولات با استفاده از گل رس و همچنین گل حاصله از سنگ کوارتز و خاک کائولن، با کمک گرفتن از دست و چرخ سفالگری ساخته شده و سپس آنها را در کوره حرارت می دهند تا پخته شوند. گاهی بر روی این محصولات کارهای متفاوتی مثل نقاشی، کنده کاری و…. صورت می گیرد.
شیشه گری: محصولاتی که از طریق شکل دادن مواد معدنی ذوب شده در کوره نظیر سیلیس، خرده شیشه و یا ترکیبی از این دو با استفاده از روش دمیدن توسط لوله مخصوص همچنین به کارگیری ابزار دستی شامل انبر، قیچی و … حاصل می شود و شامل مراحل تکیلی و تزیینی مثل نقاشی و تراش نیز می گردد.
قلمزنی، مشبک کاری، حکاکی بر فلزات: در این هنر صنعتی نگاره ها و نقوش سنتی با استفاده از قلم، چکش و سایر ابزار دستی بر روی اشیاء ساخته شده از فلز یا آلیاژ شکل می گیرد.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
خراطی چوب: در این شیوه به وسیله ابزار و وسایل مختلف به خصوص با دستگاه خراطی ظروف مختلف ساخته می شود.
بافته های داری: محصولاتی که به کمک دارهای افقی یا عمودی روی زمین تولید می شوند مانند قالی، گلیم و…
دست بافی (نساجی سنتی): محصولاتی که به کمک دستگاه های ساده و سنتی بافندگی تولید می شوند همچون جاجیم، زری، ترمه و ..
چاپ های سنتی: تمامی پارچه هایی که با قلم مو، مهر و نظایر آن رنگ آمیزی شده و نقش می پذیرند مثل چاپ باتیک و چاپ قلمکار.
روکاری یا رودوزی: کلیه مصنوعاتی که از طریق دوختن نگاره های سنتی بر روی پارچه های بدون نقش و یا کشیدن قسمتی از نخ های تار و پود به وجود می آیند را گویند. همچون پته دوزی، گلابتون دوزی، خوس دوزی و ..
فرآورده های پوست و چرم: محصولاتی که با استفاده از پوست و چرم دباغی شده به شیوه سنتی تولید می شوند نظیر پوستین، چاروق و …آموزش های چرم کاری در اینجا
نمدمالی: انواع فرآورده هایی از طریق ورز دادن الیاف پشمی به کمک دست و پا تولید می شوند مانند کلاه نمدی، پالتو نمدی، زیرانداز و …
سنگ تراشی و حکاکی روی سنگ: شامل محصولاتی است که مواد اولیه آن را انواع تشکیل می دهند. این سنگ ها به کمک ابزار و وسایل مختلف تراشیده یا حکاکی می شوند نظیر انواع ظروف، پایه چراغ، قاب عکس، انواع نگین و…
منبت و مشبک کاری چوب: در طی این شیوه با استفاده از چکش، مغار و … نقوشی بر روی چوب های مرغوب و بادوام شکل می دهند. آموزش منبت کاری در اینجا
ریزه کاری و نازک کاری چوب: در این روش با استفاده از ابزارآلات نجاری قطعات کوچک چوبیِ آماده شده، به صورت روکش روی بدنه چوبی چسبانده شده و تحت فشار قرار می گیرند.
معرق کاری: ترسیم نگاره ها و نقش های سنتی روی چوب یا سرامیک. ابتدا داخل خطوط نگاره ها را خالی کرده و با قطعات آماده شده چوبی، سرامیک، فلزی، صدفی و سنگی جای آنها را پر می کنند.
خاتم سازی: روشی از تولید فرآورده های چوبی است که با استفاده از روکش حاصل از به هم چسباندن قطعات کوچک فلزات، استخوان و انواع چوب در اشکال و طرح های سنتی مخصوصا هندسی محصولات گوناگونی ساخته می شود.
ساخت اشیاء مستظرفه و هنری: شامل نگارگری، نقاشی روی صدف، نقاشی روی چرم، پاپیه ماشه و تذهیب می شود.
ساخت زینت آلات: تولید و ساخت انواع جواهرات محلی و همچنین انواع زیورآلات با استفاده از طلا، نقره و انواع آلیاژها.
مهارت هایی که باید در زندگی بلد باشیم: 44 توانایی برای هر مرد و زن
میناکاری: در این هنر ابتدا بدنه فلزی ظرف مورد نظر را ساخته،آن را لعاب کاری کرده، می پزند، و روی ظرف نقاشی می کشند و تمامی این مراحل با کمک دست و ابزار دستی انجام می شود.
ملیله کاری:با استفاده از مفتول های نازک نقره، طلا و مس و با کمک گرفتن از ابزار ساده فلزکاری مانند حدیده، انبر، قیچی و کوره مخصوص و … محصولات زیبایی ساخته می شود. آموزش ملیله کاری
کاشی گری: صنعتی است که به واسطه قالب گیری گل رس، پختن آن در کوره، لعاب زنی، نقاشی و پخت مجدد در کوره ساخته و پرداخته می شود.
حصیربافی: حصیربافی، شامل بامبوبافی، مرواربافی، ترکه بافی، چم بافی، سبدبافی و چیغ بافی نیز می شودو و درواقع همان بافتن رشته های حاصله از الیاف سلولزی به کمک دست و ابزار دست است که طی آن محصولات مختلفی نظیر زیرانداز، انواع سبد و ظروف و … تولید . می شوند.
ساخت مصنوعات فلزی و آلیاژها: محصولاتی که به شیوه سنتی و با استفاده از ابزار دستی و انواع فلزات مثل مسی، نقره، طلا، آهن و انواع آلیاژها مانند برنج و ورشو تولید می شوند.
ساخت سایر فرآورده های دستی: همچون فیروزه کوبی، انواع عروسک های محلی، طلاکوبی روی فولاد، تخت کشی گیوه، گایت و چترهای تزیینی است که با ابزار و وسایل دستی و با استفاده از نگاره های سنتی ساخته و پرداخته می شود.
صنایع دستی در دنیا
از بین کلیه کشورهای جهان حدودا 100کشور عضو «شورای جهانی صنایع دستی» هستند. امروزه، در هر کشوری (جهان سوم، صنعتی یا پیشرفته) می توانیم صنایع دستی خاصی را مشاهده کنیم که علت این موضوع را می توان در مقام و مرتبه متأثر از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر یک از کشورها به واسطه این هنر را جستجو کرد.
درواقع در کشورهای صنعتی، گرایش به صنایع دستی به عنوان یکی از آثار و نتایج افزایش درآمد و سطح رفاه عمومی پیوسته در حال افزایش است. البته به این نکته هم توجه کنید که آگاهی عمومی نسبت به ارزش های صنایع دستی در کشورهای صنعتی دیرتر از ممالک جهان سوم شکل گرفت.
به عبارت دیگر، همان طور که کشورهای صنعتی تولید کننده و صادر کننده فن آوری نوین و کالاهای صنعتی جدید برای کشورهای جهان سوم بوده اند، این ممالک نیز با ارائه صنایع دستی خویش که بازگو کننده بسیاری از فرهنگ ها و سنت های اصیل و بومی است، اشتیاق و علاقه مردم ممالک صنعتی به این گونه محصولات را برانگیختند.
پس علاوه بر مبحث استخدامی در ادارات و سازمانهای مربوطه و دایر کردن کارگاه های صنایع دستی نیز از بحث کسب درآمد از صادرات این محصولات قافل نشوید. بدین صورت که برخلاف کالاهای صنعتی که کشورهای پیشرفته به عنوان عرضه کننده و ممالک در حال توسعه و جهان سوم خریدار و متقاضی هستند؛ در مورد صنایع دستی، قضیه برعکس خواهد بود.
3 ویدیوی فوق العاده جالب از صنایع دستی های اخیر
سلام وقتتون بخیر
شما میدونینبرای دریافت مجوز آموزشگاه صدور مهارت های صنایع دستی از کجا باید اقدام کرد؟
ببینید یا خود فنی حرفه ای هست یا میراث فرهنگی