آموزش تصویری نحوه طراحی و ساخت استخر و پرورش ماهی در آن

در این مقاله قصد داریم نحوه طراحی و ساخت استخر پرورش ماهی و نحوه پرورش ماهی را به صورت اصولی و کاربردی به شما علاقمندان به پرورش ماهی آموزش دهیم. در ابتدای پست یک فیلم آموزشی از ساخت اصولی استخر پرورش ماهی و همچنین در پایان مطلب نیز یک فایل pdf در مورد نحوه ساخت و طراحی استخر پرورش ماهی برای شما قرار داده ایم که می توانید بطور رایگان آنها را دانلود نمایید.

مقدمه :

آیا تاکنون از نزدیک ، یک استخر پرورش ماهی دیده اید؟ استخر پرورش ماهی مکانی که مانند حوض یا حوضچه است و قابلیت آن را دارد که درون خود، آب را حفظ کند و از خروج آب جلوگیری کرده و در صورت لزوم بتوان آب آن را عوض کرد و آب تازه درون آن ریخت تا فضولات ماهی و ته مانده غذا و همچنین مواردی که از ماهی باقی می ماند (مانند پولک و.. ) از این طریق از استخر خارج شود تا از بروز بیماری جلوگیری شود.

کلیپ آموزشی ساخت اصولی استخر همراه با پله با قالب بندی و بتن ریزی:

لینک دانلود این ویدئو

 مکان مناسب برای ساخت استخر پرورش ماهی :

مناطقی که دارای رطوبت بوده و بارندگی در آن به میزان لازم در سال باشد، (مانند شمال ایران) بهترین منطقه برای ساخت استخر پرورش ماهی می باشد. البته این مطلب به این معنی نیست که در شرایط گرم و خشک نمی توان این نوع استخر ها را تولید کرد. استخر ها را میتوان در تمام شرایط آب و هوایی ساخت و نگهداری کرد و ماهی را در آن پرورش داد.

آیا جابجایی استخر پرورش ماهی امکان پذیر است ؟

استخر هایی که به شکل بتنی ساخته شده اند برای جا به جایی به مناطق دیگر بسیار دشوار و هزینه بر خواهد بود اما امروزه استخرهای نسل جدید تولید می شوند که علاوه بر کم هزینه بودن ساخت آن ، جا به جایی و حمل و نقل نیز بسیار آسان و مقرون به صرفه می باشد. تصویر زیر نمونه ای از استخر قابل حمل را می بینید:

چگونگی ساخت استخر پرورش ماهی

1.  اگر سرمایه و مکان دارید از استخر های بتنی استفاده کنید در صورتی که نیاز به جا به جایی استخر نداشته باشید.
2.  اگر سرمایه زیاد و مکان مناسب ندارید از استخر های نسل جدید استفاده کنید
3.  اگر در مناطق گرم و خشک زندگی می کنید می توانید حتی از سقف های خانه خود برای ایجاد استخر در ابعاد مشخص استفاده کنید. (با در نظر گرفتن پوشش یا سقف برای استخر برای گرم و تبخیر نشدن آب استخر)

نمونه استخر پرورش ماهی (پروژه مرکز تخقیقات ملی آبزیان آبهای شور کشور استان یزد):

احداث استخرهای پرورشی ماهيان گرم آبی

پس از اينكه مكان مورد نظر جهت احداث كارگاه فراهم شد، بايد به انجام سه كار اساسي دراين زمينه پرداخت:

1. مشخص ساختن نوع سيستم پرورشي از لحاظ تراكم(متراكم،نيمه متراكم،فوق تراكم).
2. مشخص كردن ظرفيت كارگاه براساس مقدار آب ورودي ونوع سيستم پرورشي.
3. طراحي وبرنامه ريزي كارگاه پرورشي وتاسيسات جنبي آن با توجه به موارد ياد شده وسرمايه.

از آنجا كه انتخاب هر يك از سيستمهای پرورشی ومقدار ظرفيت كارگاه به شكل و نوع استخرهای پرورشی بستگی چندانی ندارند، لذا چگونگی طراحی وساخت يكی از اين استخرها در پی می آيد.استخرهای پرورشی ماهيان گرم آبی معمولا مستطيلی شكل هستند ومساحتی برابر نيم تا پنج هكتار را دربر مي گيرند،اما مناسب ترين اندازه براي ساخت اين نوع استخر ها،استخرهاي يك هكتاري است .كنترل اين گونه از استخر ها راحت تر است و عمليات غذا دهی ، كود دهی ، سم پاشی ، صيد، نمونه برداری ، كنترل رشد ماهيها در آن ساده تر صورت مي گيرد. عمق اين استخرها در شرايط گرم و معتدل 5/1 تا 2 متر در نظر گرفته می شود ودارای شيب طولي1:200 هستند. ضمن اينكه يك شيب عرضی از ديوار تا وسط استخر نيز دارند. ديواره استخرها مقطعی ذوذنقه ای شكل دارد واز آن جا كه فشار آب را تحمل ميكند ، ساخت آن از اهميت بالايی برخوردار است.

علاقه مندان بخوانند: 8 نکته بسیار مهم که در مورد شرایط پرورش ماهی قزل آلا باید بدانید!

روش كار:

همان طور كه ميدانيم پرورش ماهيان گرم آبی همانند عمليا ت كشاورزی نياز به بستر حاصلخيز دارد. برای ساخت ديواره های استخر، ابتدا محل ساخت ديواره های استخر را به عمق يك متر گودبرداری مي كنند، سپس كانال به وجود آمده را توسط سنگ و چوب پر می كنند تا ديوارها از پی محكمی برخوردار شوند.

سپس روی كانال خاك می ريزند و آن را مي كوبند. اين عمليات بايد با حوصله صورت گيرد. برای اين كار ابتدا به ميزان 20 سانتی متر خاك ريزی می شود و بعد ازآب پاشی روی خاك ديوار، آن را مي كوبند. خاك مورد نياز برای ساخت ديواره نيز از كف استخر تأمين ميشود.

اين عمل آن قدر تكرار می شود تا ساخت ديواره استخر با شيب 5/1 :1 به اتمام برسد. مرحله بعدی در ساخت استخر كه بسيار حائز اهميت است، طراحی و ساخت ورودی و خروجی استخر است. برای ساخت دريچه ورودی آب معمولا از يك لوله فلزی يا بتو نی با قطر مناسب در بالای ديواره استخر استفاده می شود كه اين لوله يك شير فلكه دارد.

در زير محل ورود آب از لوله به استخر نيز يك جعبه ثابت با كف توری قرار دارد كه از ورود ماهيان هرز، جانوران مضر مو جود در آب، آشغال و اجسام درشت جلو گيری مي كند. دريچه ي خروجي استخر (مانك) از جنس بتن(بتن مسلح يا همراه آجر)است كه كف و سه ديواره دارد وبرای محكم شدن و استقرارش در ديواره استخر زوايدی در پهلوهايش دارد. ديواره های عمودی مانك كه ديواره استخر را قطع مي كنند، سه رديف شيار دارند.

اين شيارها روبه روی يكديگر واقعند وهر يك كاربردی مخصوص به خود را دارند. شيار اول رو به استخر است و شامل يك صفحه توری با قاب فلزی يا چوبی است كه از خروج ماهيان موجود دراستخر جلو گيری مي كند، با چند تخته چوبی به اندازه دوشيار. در شيار دوم و سوم شاندورهای چوبی قرار دارند كه معمولا فضای بين آنها توسط پهن پر شده است و از نفوذ آب به خارج از استخر جلو گيری مي كند.

اگر بخواهيم آب از كف استخر تخليه شود، توری را در پايين شيار اول قرار مي دهيم وتخته ها را روی آن مي گذاريم و اگر بخواهيم آب از سطح تخليه شود، قاب توری را برروی تخته های شيار اول قرار مي دهيم، بطوری كه اگر سطح آب استخر بالا بيايد از اين شاندورها سر ريز مي شود ودر طرف ديگر آنها می ريزد(جلوي ديواره سوم مانك كه موازی با ديواره استخر است). ديواره سوم مانك لولهای در بخش پايينی خود دارد كه آب سرريز شده از اين محل را به خارج از استخر هدايت مي كند. نكته قابل توجه اين كه ساخت اين سازه بايد با دقت كافی ومصالح مناسب صورت گيرد تااز استحكام لازم برخوردار باشد.

از آنجا كه همواره بين منبع آبی مورد نظر واستخرهای پرورشی فاصله ای وجود دارد وآب مورد نظر بايد به طريقی از منبع آبی به استخرها انتقال يابد، به اين منظور كانالهای انتقال آب احداث ميشود. اين كانال ها معمولا از جنس بتن هستند ومقطعي ذوذنقه ای دارند. ساخت اين كانالها از هدر رفتن آب وآلوگي آن جلوگيری می كند و به منظور آبرسانی و زهكشی مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.

دانلود فایل pdf  آموزش طراحی و احداث استخر پرورش ماهی

استخرهاي احداثي مورد استفاده براي كپور ماهيان چينی خود شامل دو دسته اند:

1. استخرهای بچه ماهي كه معمولا ابعادي بين 100 تا 2000 متر مربع دارند كه برای پرورش نوزادها و بچه ماهيان يك ماهه تا انگشت قد مورد استفاده قرار مي گيرند.
2. استخرهای پرورشی كه عمده ترين استخرها هستند وبرای پرورش ماهيان انگشت قد تا بازاری مورد استفاده قرار مي گيرند وابعاد مطلوب آنها يك هكتار است.

آماده سازي استخرهاي پرورشي قبل از ماهي دار كردن :

به طور كلي استخرهای پرورشی برای بار اول يا چندم مورد استفاده قرار مي گيرند كه آماده سازی استخرهای چند بار مصرف شامل مراحل بيشتری است كه شرح آن در پی می آيد.
برای آماده سازی اين دسته از استخرها ابتدا آنها را خشك می كنيم ، سپس گياهان موجود درآنها راخشك مي كنيم و مي سوزانيم. پس از آن برای ضد عفونی كردن استخر به ازای هر هكتار 750 كيلو گرم آهك پودر شده روی سطح خاك بستر وديواره ها مي پاشيم. پس از اين مرحله خاك را تا عمق 15 سانتی متری شخم می زنيم ، سپس عمليات ديسك زنی صورت مي گيرد. كليه كانالها ودريچه های ورودی وخروجی استخرها را هم كنترل ودر صورت نقص آنها را تعمير مي كنيم.

از اين مرحله به بعد، برای هر دو گروه استخرها بايد مواردی را كه در پی می آيد به مورد اجراگذاشت: عمليات آبگيری استخرها 15 تا 20 روز قبل از ماهی دار كردن آنها صورت ميی گيرد. نحوه كار به اين صورت است كه قبل از آبگيری 1250 كيلوگرم كود گاوی، 20كيلوگرم كود فسفاته و80 كيلوگرم كود ازته به ازای هر هكتار در سطح استخر پاشيده می شود، سپس استخرها را تا نيمه از آب پر می كنيم. بعد از يك هفته 2500 كيلو گرم كود گاوی، 20كيلو گرم كود فسفاته و80 كيلو گرم كود ازته به آب اضافه واستخرها را كاملا آبگيری مي كنيم. بعد از گذشت زمان ياد شده مي توان نسبت به ماهی دار كردن استخرها اقدام كرد. علت اين كه 15 تا 20 روز بعداز آبگيری استخرها به آن ماهی اضافه می شود اين است كه آب و بستر استخرها در اين مدت فرصت پيدا می كنند تا از زی شناوران (گياهي وجانوري) و موجودات كفزی غنی شود و اين موجودات مورد تغذيه بچه ماهيان قرار گيرند تا با گرسنگی مواجه نشوند.

کاربران گرامی! چنانچه سؤالی در خصوص این مطلب دارید ، در بخش نظرات آنرا با ما مطرح نمایید تا به آن پاسخ دهیم.