پای پرانتزی و مشکلاتی که به همراه دارد همواره از کودکی تا بزرگسالی افراد مبتلا را درگیر خود میکند. شناخت بهتر این عارضه و راه‌های تشخیص و درمان آن مواجهه با این پدیده را آسان‌تر میکند. ما در هنر فردی بر آن شدیم تا با بررسی بیشتر این عارضه و راه‌های تشخیصی و درمانی آن قدمی مثبت در حل این مشکل برداریم، خبرنگار ما با ترتیب دادن گفتگوئی با جناب دکتر بهنود صمدی متخصص طب فیزیک و توانبخشی در کلینیک امید، به بررسی روشهای درمان پای پرانتزی پرداخته و با طرح سوال‌‌هایی سعی بر روشن تر کردن ابعاد مختلف این عارضه داشته است. در ادامه این مصاحبه را میخو.انیم:
سلام آقای دکتر ممنون از شما که دعوت من رو برای انجام این گفتگو قبول کردید. آقای دکتر پای پرانتزی چیست؟
سلام ممنون از شما و هنر فردی که با طرح اینگونه مسائل به آگاهی بخشی بیشتر در مورد چنین پدیده‌هایی کمک میکنید.
پاهای پرانتزی یا ژنوواروم، به وضعیتی در دوران کودکی گفته میشود که در آن فاصلهای بزرگ بین زانوهای یک بچه در حالت ایستاده، با پاهای بهم چسبیده، به وجود می آید. این مورد غالباً بخشی معمولی از فرآیند رشد بدن را در بر میگیرد و معمولاً خود به خود حل خواهد شد. پدیده پاهای پرانتزی معمولاً به علت نحوه قرارگیری جنینی پای شخص در رحم مادر به وجود می آید. اگر مشکل پاهای پرانتزی تا سن 3 سالگی خود به خود درست نشده باشد، بچه میتواند به مشکلات اساسی از جمله بیماری بلانت یا راشیتیسم دچار گردد.
در بزرگسالان، پرانتزی بودن پاها میتواند در اثر آرتروز یا آرتریت، ساییدگی و پارگی به وجود بیاید. این وضعیت همچنین میتواند باعث از بین رفتن غضروف و استخوان اطراف در مفصل زانو شود. اگر میزان آسیب بیرونی بیشتر از میزان آسیب داخلی مفصل زانو باشد، آنگاه تغییرشکل پای پرانتزی ممکن است به وجود آید.
امروزه، روشهای پیشرفته در فیزیوتراپی امکان درمان این وضعیت را به وجود آورده اند.
لطفا در مورد علل بروز پای پرانتزی در بزرگسالان و کودکان توضیح بدهید؟
در بزرگسالان علاوه بر مشکلات مادرزادی و عدم درمان پای پرانتزی از کودکی، بیماری هایی نظیر اضافه وزن، آرتروز، درمان نکردن شکستگی استخوان، تومور، آسیب‌های مکرر رباط و خارپاشنه، از عمده دلایل بروز پاهای پرانتزی میباشند.
برای کودکان زیر 2 سال، پاهای پرانتزی یک تغییر معمولی در زمینه شکل‌گیری پا میباشد. این عامل، بعضی اوقات، به عنوان پدیده فیزیولوژیک ژنوواروم شناخته میشود و از سن 18 ماهگی شروع به بهبود میکند و البته تا سن 3 یا 4 سالگی باید به طور کامل درست شده باشد.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
اگر پاهای پرانتزی تا آن موقع اصلاح نشده باشند، ممکن است منجر به ایجاد مشکلات اساسی گردند. مشکلاتی مانند بیماریهای بلانت و راشیتیسم است.
امکانش هست در مورد این دو بیماری توضیح مختصری بفرمائید؟
بله البته. بیماری بلانت مشکلی است که در صفحه رشد استخوان درشتنی به وجود می آید. صفحات رشدی، به بخشهایی از غضروف بچه ها گفته میشوند که وظیفه رشد استخوان را به عهده دارند. در دوران نوجوانی، این صفحات رشد به استخوانهای معمولی و اصطلاحاً بالغ تغییرشکل میدهند و فرآیند رشد استخوان تکمیل میشود. در بیماری بلانت، صفحه استخوان درشتنی در نزدیکی زانو، بیش از اندازه بزرگ میشود و میان دو زانو ایجاد فاصله میکند. در برخی مواقع، بیماری بلانت تا زمان بلوغ خود را نشان نمیدهد.
در مورد راشیتیسم باید بگویم که از دلایل اصلی این بیماری کمبود مواد ریزمغذی میباشد و در شرایطی به وجود می آید که بچه در رژیم خود از کلسیم، فسفر یا ویتامین D استفاده نکند. این موارد در رشد استخوان بسیار مهم و حیاتی میباشند. این بیماری میتواند در اثر سوءتغذیه یا موارد ژنتیکی به وجود بیاید.
جناب دکتر پاهای پرانتزی چه علائمی دارد؟
متداولترین علامت پاهای پرانتزی، مشاهده راه رفتن غیرعادی به صورت واضح میباشد. بیشتر افراد، با وجود داشتن ژنوواروم، میتوانند بدون مشکل راه بروند. البته، فقط راه رفتن آنان متفاوت خواهد بود. پاهای پرانتزی معمولاً همراه با انگشتان پا در وضعیت جهت چرخش به سمت داخل، هستند.
پاهایی پرانتزی معمولاً پدیده دردناکی محسوب نمیشود. با اینحال، اگر این مشکل تا زمان بلوغ حل نشده باشد، مشکلات لگن و زانوها میتوانند فشار بیشتری را بر محل هایی از زانو که این وضعیت را داراست، به وجود آورند. پاهای پرانتزی میتواند منجر به پیشرفت آرتروز زانو در بزرگسالان گردد.
تشخیص پاهای پرانتزی به چه صورت است؟
تشخیص پاهای پرانتزی معمولاً توسط آزمایشات فیزیکی صورت میپذیرد. متخصص درمان مشکلات پا، وضعیت قرارگیری پاهای بیمار را در هنگام ایستادن و راه رفتن ارزیابی میکند. اگر بچه زیر سن 2 سال باشد، نیاز به آزمایشات بیشتر در این راستا وجود نخواهد داشت. اگر بچه اندکی بزرگتر باشد، دکتر ممکن است درخواست عکس با اشعه ایکس دهد تا بتواند صفحات رشد را در اطراف زانوها برای پیدا کردن بیماری بلانت یا راشیتیسم، بررسی کند.
آقای دکتر درمان پاهای پرانتزی چگونه است؟
برای وضعیت فیزیولوژیک ژنوواروم در نوزادان، ضرورتی برای درمان وجود ندارد زیرا این وضعیت همیشه خود به خود در حال اصلاح میباشد. معمولاً یک متخصص ارتوپدی اطفال درخواست دیدن مداوم کودک را دارد تا برای درمان و اصلاح و درمان پاهای پرانتزی، پیشرفت وضعیت پاهای پرانتزی او را تحت نظر بگیرد و دنبال علائمی که عامل ایجاد مشکلات اساسی هستند، باشد. برخی بزرگسالان ممکن است مشکل پاهای پرانتزی را به صورت خفیف داشته باشند که پدیده ای معمول است.
اگر بیماری بلانت باعث به وجود آمدن پاهای پرانتزی شود، در صورت تشخیص زودهنگام تا قبل از سن 4 سالگی، امکان بهبود وضعیت وجود خواهد داشت.
بیماری راشیتیسم نیز معمولاً قابل کنترل و برای ترمیم آن احتیاجی به عمل جراحی نمیباشد. برای درمان راشیتیسم، بچه ممکن است به متخصص متابولیسم بدن احتیاج داشته باشد.
به هر صورت، وضعیت پاهای پرانتزی ترمیم نشده، اگر تا بعد از 4 سالگی پیشرفت کند، احتیاج به عمل جراحی خواهد داشت
پس از انجام عمل جراحی، ممکن است نیاز باشد پای بچه در یک پابند کمکی قرار گیرد تا آن را بیحرکت نگه داریم تا در طی دوره نقاهت از آن محافظت کند. ممکن است استفاده از عصا تا چندین هفته پس از انجام عمل جراحی ضرورت داشته باشد. یک جراح ارتوپدی ممکن است درمان فیزیکی را به عنوان بخشی از فرآیند بهبود پاها و بازگردانی دامنه حرکت، تجویز کند.
آیا ورزش کردن در جلوگیری از ابتلا به پاهای پرانتزی در بزرگسالان موثر است؟
بله. اغلب افراد مبتلا به عارضه پاهای پرانتزی اغلب دارای رانها و زانوهای ضعیفتری هستند و در عین حال از کشیدگی بیش از حد رانهای بیرونی و ماهیچه های ساق پای خود رنج میبرند. انجام دادن ورزش های درست برای مقاوم کردن ماهیچه های ضعیف، به ایجاد تعادل در پاهای شما به طور مساوی کمک خواهد کرد. مشورت با یک کارشناس ماهر ارتوپدی بسیار مثمر صمر خواهد بود زیرا امروزه، روشهای پیشرفته در فیزیوتراپی امکان درمان این وضعیت را به وجود آوردهاند. برای افزایش مقاومت خود در برابر پاهای پرانتزی میتوانید تمرینات خاصی را انجام دهید. تمریناتی مانند:
- دستگاه هدایتکننده (فشار دادن زانوها به یکدیگر به وسیله نیروی تنش)
- ورزش بالا بردن پا
- چمباتمه زدن
- ورزش یوگا یا پیلاتس
- انجام حرکات کششی در ماهیچه رانهای داخلی و بیرونی
آیا افراد پای پرانتزی باید از کفی طبی در کفش خود استفاده کنند؟
یک راهحل برای کمک کردن به مشکلاتی از قبیل دویدن و راه رفتن در افراد پا پرانتزی، فراهم کردن کفی برای درست کردن تنظیمات پا میباشد. تعدادی زیادی از این محصولات با اندازه کفش طبیعی یافت میشوند و به افراد کمک خواهند کرد.
البته افراد مبتلا به عارضه پاهای پرانتزی باید در جستجوی کفی هایی باشند که در ناحیه بیرونی پاشنه ضخیم تر هستند و پاهایشان را وادار به چرخش و تنظیم درست خواهند کرد. بسیاری از این محصولات فقط کفی های مخصوص پاشنه میباشند، بنابراین شما هنوز در کفشتان برای کمکی قوس پا، فضا خواهید داشت. از آنجایی که این کفی ها پاشنه ها را وادار به چرخش به سمت داخل میکنند، این افراد به قویترین کفی کمکی قوس پا برای غلبه بر تنش مضاعف در ناحیه میانی کف پا احتیاج خواهند داشت.
اگر عوض کردن کفش ها، اضافه کردن کفی و انجام ورزشهای درست کمک نمیکنند، پس حتما باید با پزشک متخصص مشورت کنید. او قادر است شدت پاهای پرانتزی را تعیین کند و درمان یا انجام عمل جراحی را پیشنهاد دهد. بسیاری از مردم با پاهای پرانتزی شدید در نهایت مجبور به پوشیدن پابندهای کمکی یا عوامل کمکی دیگر در کفش خود میباشند تا بتوانند این مشکل را به مرور زمان برطرف کنند. این افراد همچنین میتوانند با انجام یک عمل جراحی، زانوهای آسیب دیده و رباطهای خود را ترمیم کنند.
