همه ما روزانه هزاران تصمیم میگیریم، این تصمیمات میتوانند ساده ترین مسائل روزمره همچون انتخاب رنگ لباس و غذا باشد و یا تصمیمات بزرگتر همچون رشته تحصیلی، انتخاب شریک عاطفی و انتخاب شغل باشد. تصمیم گیری در واقع مهارتی است که انسان از بدو تولد آموزش میبند و تحت تاثیر احساسات، تجربیات و اطرافیان است. اما آنچه لازم است بدانید این است که خودتان تا چه میزان در این مهارت موفق عمل کرده اید. در این مقاله به طور مفصل درباره این مهارت صحبت خواهیم کرد.
تصمیم گیری چیست؟
تصمیم گیری، شناسایی و انتخاب گزینه های جایگزین، بر اساس ارزش‌ها و ترجیحات فرد تصمیم‌گیرنده است؛ تصمیم گیری دلالت بر این دارد که گزینه‌های جایگزین دیگری نیز باید در نظر گرفته شوند و در این حالت فرد به دنبال بیشترین میزان موفقیت و اثر بخشی است و همچنین انتخابی متناسب با هدف، خواسته و سبک زندگی است.
تصیم گیری و مغز
از نگاه تکامل سه بخش برای مغز میتوان نام برد:
- ساقه مغز
- سیستم لیمبیک (Limbic)
- قسمت Neo-Cortex
در ساقه مغز اعمال حیاتی ما کنترل میشود. هیجانات و احساسات به سیستم Limbic مربوط میشود؛ این بخش از مغز به طور ناخود‌آگاه و نیمه‌خود‌آگاه عمل میکند و به عبارتی غرایز انسان در سیستم Limbic هدایت میشود. احساس‌هایی از قبیل لذت و پاداش در این ناحیه از مغز، تعریف میشوند. و در نهایت تفکر متعالی انسانی به ناحیه Neo-Cortex اختصاص دارد. این نواحی در مسیر تکامل، به مرور در جانوران به تکامل رسیده تا بدین صورت در انسان تجلی پیدا کرده است. پر واضح است که تفاوت بین انسان و سایر موجودات در ناحیه سوم و یا همان قسمت Neo-Cortex معنا پیدا می کند.
تصمیم گیری درست
1- احساسات درونی
شهود یا ندای درونی در واقع احساسی از تجربیات گذشته و ارزش های شکل گرفته درون شماست. نادیده گرفتن احساسات در تصمیم گیری درصد خطا را بالا میبرد. همانگونه که گفتیم شهود در واقع شکل گرفته از تجربیات و ارزش های شماست. بنابراین ریشه احساسات بد و خوب را نسبت به یک تصمیم جستجو کنید.
2- استدلال
تجربیات گذشته، آمار و اطلاعات بدون در نظر گرفتن احساسات میتواند به شما در زمینه تصمیم گیری کمک زیادی کند. شهود و ندای درونی برای تصمیم گیری کافی نیست و زمانی تصمیم درستی اخذ میشود که این دومورد در یک راستا عمل کنند. در واقع لازم است ابتدا همه اطلاعات منطقی درباره تصمیمتان را جمع آوری کنید. سپس با توجه به ندای درونیتان تصمیم نهایی را بگیرید.
فرآیند تصمیم گیری
۱-راه حلی که به دنبال آن هستید، یا تصمیمی که می خواهید بگیرید را مشخص کنید.
اولین قدم برای تصمیم گیری، شناسایی موضوعی که باید برای آن تصمیم گرفته شود و مشکلی که با آن دست به گریبان هستید، می باشد. چه چیزی نیاز به حل شدن دارد؟ اگر نمی توانید یک مسئله بزرگ را برای خود ریشه یابی کنید یا این که اصلا نمی توانید مشکلی را بیان کنید، مشخص کردن مسئله کم و بیش غیر ممکن خواهد بود.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
اما خبر خوب این است که اگر می دانید که قادر به اتخاذ یک تصمیم خواهید بود، نصف راه را رفته اید. اینگونه شما تشخیص داده اید که باید چه اقدامی انجام دهید. اکنون فقط باید تامل کنید که چه تصمیمی درست است. این کار شما را آماده می کنید که وارد مراحل بعدی شوید.
۲-اطلاعات لازم را جمع آوری کنید.
پس از اینکه تشخیص دادید چه تصمیمی درست است، باید برای اطلاع از نتایج قبلی که افراد از این تصمیم گرفته اند، داده جمع آوری کنید. به عنوان مثال ممکن است به نتایج تصمیمات مشابه گذشته نگاهی بیندازید یا این که از دیگران نظر سنجی کنید. همچنین ممکن است یک مشاور از بیرون استخدام کنید تا به شما در جمع آوری داده ها کمک کند.
جایی که در آن به دنبال اطلاعات هستید، به ماهیت مشکلی که سعی در حل آن دارید بستگی دارد. اما نکته مهم این است که باید حتما به این داده ها دسترسی داشته باشید تا تصمیم درستی بگیرید .
۳-گزینه های دقیق را مشخص کنید.
تصمیمی که می گیرید ممکن است کاملا مطابق برنامه ای که ریخته اید، پیش نرود. به همین دلیل است که شما باید سیستمی برای ارائه و ارزیابی جایگزین ها ایجاد کنید. عوامل متعددی را در نظر بگیرید، از جمله این که چگونه این تصمیم بر آینده شغلی و اعضای تیم شما تاثیر می گذارد و همچنین اهدافی که تصمیم شما در آن ها نقش دارد را در نظر بگیرید. ممکن است اقدامات مختلفی انجام دهید، اما باید مطمئن شوید که به تمام گزینه های ممکن توجه لازم را کرده اید. به یاد داشته باشید اولین گزینه ای که فکر می کنید درست است، بهترین گزینه نیست!
۴-شواهد را بررسی کنید.
اکنون وقت آن است که تمام اطلاعات جمع آوری شده را بررسی کنید. وقتی شواهد را در کنار هم قرار می دهید، مسیری که باید طی کنید روشن تر می شود. در ذهن خود تصور کنید که با انتخاب هر کدام از گزینه های موجود، شرایط چگونه پیش خواهد رفت.
مزایا و معایب هر کدام از گزینه ها را بررسی کنید و مشخص کنید که مسیری که در نظر گرفته اید به کجا شما را هدایت خواهد کرد. شما باید از تمام اطلاعاتی که جمع آوری کرده اید، نسخه پشتیبان تهیه کنید. این کار به شما اطمینان می دهد تا بسته به مسیری که انتخاب کرده اید، نتایج احتمالی چه خواهد بود.
۵- از بین گزینه ها، یکی را انتخاب کنید.
شما هر تصمیم احتمالی و گزینه های جایگزین آن را بررسی کرده اید و حالا باید کمی دقیق تر نگاه کنید. هر گزینه را با دیگری مقایسه کنید و هنگامی که به یک نتیجه گیری نهایی دست یافتید، زمان انتخاب است.
لازم نیست که تصمیم نهایی شما فقط شامل یکی از گزینه ها باشد، بلکه می تواند ترکیبی از آن ها باشد. در هر صورت نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که تصمیم گیری خود را آگاهانه انجام دهید.
۶- تصمیم خود را پیاده سازی و اجرا کنید.
هم اکنون شما تصمیم خود را گرفته اید و وقت آن است که آن را عملی کنید. همان طور که فرایند تصمیم گیری خود شامل مراحل گوناگون است، اجرای آن نیز مرحله به مرحله است. شما باید مراحل انجام تصمیم گیری خود را به طور دقیق برنامه ریزی کنید و این مسئله می تواند به صورت یک تلاش گروهی یا فردی باشد.
برنامه شما برای عملی کردن تصمیم باید کامل باشد. باید وظایف و مسئولیت های خود را مشخص کنید و همچنین این که چگونه باید مراحل را پشت سر بگذارید را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید تمام افرادی که با شما در اجرای این تصمیم مشارکت میکنند، متوجه نقش و وظیفه خود شده اند و میدانند چگونه باید برای رسیدن به هدف تلاش کنند.
۷-نتایج تصمیم خود را ارزیابی کنید.
فرایند تصمیم گیری پس از انتخاب و اجرا به پایان نمی رسد، شما همچنان باید بررسی کنید که چه نتایجی کسب کرده اید. سیستمی را برای ارزیابی نتایج تصمیم خود در نظر بگیرید. تا به شما این امکان را بدهد که ببینید چه چیزی درست و چه چیزی اشتباه انجام شده است. این کار به تصمیم گیری های آینده شما کمک می کند و مسیر درست را به شما نشان می دهد و حتی اگر نتایج خوب بود، باید ببینید که آیا راهی وجود دارد که بتوانید این روند را بهتر بکنید؟ ایا ترفند هایی برای این کار وجود دارد؟
عوامل تاثیر گذار بر تصمیم گیری
تقویت مهارت تصمیم گیری
1- خود را از شرایط جدا کنید و به عنوان یک فرد خارجی به مسئله فکر کنید. این کار توانایی استدلالتان را زیاد میکند و نگاه چند بعدی به مسائل را موجب میشود.
2- احساسات درونی خود را کنترل کنیدو با مدیتیشین توانایی کنترل احساسات را تقویت کنید.
3- چند ثانیه فکر کردن قبل از تصمیم گیری میتواند به شما در بهبود دقت و مهارت تصمیم گیری کمک کند. این چند ثانیه به مغز کمک میکند تا توجه خود را به مهمترین اطلاعات متمرکز کرده و عواملی که باعث حواس پرتی میشوند را از خود دور کنند.
4- استرس باعث انتخاب نادرست در تصمیم گیری میشود. بنابراین کاهش استرس تمایل به بهبود در تصمیم گیری دارد.
5- مشورت با یک فرد آگاه چیزی بیش از پرس‌و‌جو درباره‌ی حقایق و تدارکات پیش از تصمیم‌گیری است، این کار به بهبود مهارت تصمیم‌گیری شما در آینده هم کمک میکند.
6- هر چه گزینه‌های پیش رو بیشتر باشند، گرفتن تصمیم نهایی، سخت‌تر خواهد شد. گزینه‌های بیشتر میتواند منجر به پشیمانی‌های بیشتر در آینده شود. بنابراین گزینه های پیشنهادی را تا حدودی کم کنید.
7- برای تصمیم گیری اصولی، حقایق و اطلاعات را جمع‌آوری کنید، در واقع تقویت مهارت تصمیم گیری به مهارت کسب اطلاعات شما بستگی دارد.
8- قبل از این که تصمیم به انجام هر کاری بزنید، کارهای خود را از نظر اهمیت اولویت‌بندی کنید. این کار ارزیابی را برای شما راحت تر میسازد.
9- یکی دیگر از راهکارهای افزایش مهارت تصمیم گیری این است که نقاط قوت و ضعف انتخاب‌های پیش روی خود را روی یک کاغذ بنویسید و بر اساس نتیجه‌ای که از تحلیل آنها به دست می‌آورید، تصمیم نهایی را بگیرید.
10- برای تصمیم گیری خود زمان مشخص کنید.تصمیمات سریع و یا خیلی طولانی درصد خطای شما را بالا میبرد.
پاسخ به سوالات مرتبط
چرا تصمیم گیری بسیار مهم است؟
تصمیم گیری با برنامه ریزی ، سازماندهی و هدایت و کنترل امور یک مدیر، مرتبط است. تصمیم گیری با توجه به اهداف شخصی/ اهداف سازمان و بودجه و زمان معین، بسیار اهمیت دارد . تصمیم گیری عملکردی فراگیر بین مدیران است که با هدف دستیابی به خواسته های سازمان انجام می شود.
تصمیم گیری به زبان ساده یعنی چه؟
تصمیم گیری یک فرایند ذهنی است که منجر به انتخاب یک مورد از بین چندین گزینه میشود. هر فرآیند تصمیم گیری شامل یک انتخاب نهایی میشود. خروجی ممکن است یک عمل یا نظر باشد. امروزه آگاهی در این زمینه رو به افزایش است تا مردم در کوتاه ترین زمان بهترین تصمیم را بگیرند.
عوامل تاثیرگذار بر تصمیم گیری کدامند؟
ابزار ها و تکنیک های مختلف تصمیم گیری چه چیز هایی هستند؟
در حالی که ده ها تکنیک تصمیم گیری وجود دارد، رایج ترین آنها شامل تحقیقات میدانی، تجزیه و تحلیل هزینه و منفعت، تجزیه و تحلیل SWOT و امکان سنجی میباشند.
فرایند تصمیم گیری مدیران چگونه است؟
مدیران دائماً برای تصمیم گیری در جهت حل مشکلات فراخوانده می شوند . فرایند تصمیم گیری و حل مشکلات آن ها به صورت ارزیابی موقعیت ها یا مشکلات، در نظر گرفتن جایگزین ها، انتخاب و پیگیری آن ها همراه با اقدامات لازم است.
تصمیم گیری موثر چگونه است؟
تصمیم گیری موثر فرایندی است که در آن گزینه ها انتخاب می شوند و سپس در جهت اجرا برای دستیابی به اهداف تجاری، عملی میشوند. تصمیم گیری موثر ناشی از یک فرایند سیستماتیک است و با وجود عناصر واضح و مشخص، در یک دنباله مشخص از مراحل صورت می گیرد.
انواع مختلف تصمیمات چیست؟
موارد زیر انواع اصلی تصمیماتی است که هر سازمانی باید اتخاذ کند:
- تصمیمات برنامه ریزی شده و برنامه ریزی نشده
- تصمیمات معمولی و استراتژیک
- تصمیمات تاکتیکی و عملیاتی
- تصمیمات سازمانی و شخصی
- تصمیمات عمده و جزئی
- تصمیمات فردی و گروهی
مهارت تصمیم گیری چیست؟
در ساده ترین مفهوم، تصمیم گیری عبارت است از انتخاب بین دو یا چند رویکرد. در شکل وسیع تر و حل مسئله، تصمیم گیری شامل انتخاب بین راه حل های ممکن برای یک مشکل است. تصمیمات را میتوان از طریق یک فرایند شهودی یا مستدل، یا ترکیبی از این دو اتخاذ کرد.
چطور تصمیم بگیریم؟
۱-اجازه ندهید استرس بر شما غلبه کند.
۲- کمی به خود فرصت دهید (در صورت امکان)
۳-جوانب مثبت و منفی را بسنجید.
۴-به اهداف و ارزش های خود فکر کنید.
۵-همه احتمالات را در نظر بگیرید.
۶-درباره اش حرف بزنید.
۷-دفتر خاطرات داشته باشید.
۸- برنامه ریزی کنید که چگونه به دیگران خبر بدهید.
تصمیم چیست؟
به عمل یا فرایند تصمیم گیری، تصمیم می گویند.
تصمیم گیری برای قضاوت کردن: معمولا برای دو نفر تصمیم می گیرند.
تصمیم گیری برای همفکری: معمولا کار دشواری است.
تصمیم گیری در روانشناسی چیست؟
در روانشناسی تصمیم گیری به فرایند شناختی گفته می شود که منجر به انتخاب بین یک باور و یا یک عمل از بین چندین گزینه میشود. هر فرایند تصمیم گیری یک انتخاب نهایی را ایجاد میکند که ممکن است منجر به اقدام شود یا نشود.
اجرای تصمیم چیست؟
اجرای تصمیم به معنای انتقال آن به افرادی که به نحوی با آن ارتباط دارند و گرفتن تعهد آنها نسبت به آن. افرادی که به صورت مشورتی و مشارکتی تصمیم میگیرند، ممکن است از نتایج آن بیشتر راضی باشند.
حتما بخوانید: 44 مهارت که هر مرد و زنی باید بلد باشند
حرف آخر
تصمیم گیری از جمله مهارت های حیاتی برای هر شخص است. ما در طول زندگی با تصمیمات زیادی روبرو خواهیم شد. داشتن مهارت تصمیم گیری گاهی بر کیفیت زندگیمان تاثیر زیادی دارد. بنابراین گام های بالا را برای تقویت مهارت تصمیم گیری به کار ببرید.
