داروی راکوتان را معمولا برای افرادی تجویز می‌کنند که دچار آکنه شدید هستند. در واقع زمانی که بیماری آکنه به روش‌های درمانی دیگر پاسخ نمی‌دهد مسیر درمان با این دارو آغاز خواهد شد.
راکوتان نام تجاری داروی ایزوترتینوئین است که در گروه داروهای رتینوئیدی قرار دارد (رتینوئیدها از گروه ویتامین A هستند) و در سال 1982 توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای آکنه‌های مقاوم به درمان شدید تأیید شد. برخلاف رتینوئیدهای دیگر که اغلب موضعی هستند، مانند ترتینوئین، راکوتان یک داروی خوراکی است. این دارو درمان موثر برای عوامل ایجاد کننده آکنه مثل تولید سبوم، مسدود شدن منافذ، التهاب و موارد دیگر است.
موارد مصرف راکوتان
لازم به ذکر است که راکوتان برای درمان نوعی آکنه شدید به نام آکنه ندولار مقاوم (که باعث تورم و ندول‌های دردناک روی پوست می‌شود) مورد تایید FDA است. معمولا این نوع آکنه به درمان‌های دیگر مانند آنتی بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهد.
اما مانند بسیاری از داروها، این دارو نیز چندین کاربرد دیگر در درمان بیماری‌های مرتبط با آکنه دارد که توسط FDA تایید نشده است. با این حال، گاهی اوقات پزشکان ممکن است در صورت صلاح‌دید، آن را برای این اهداف درمانی تجویز کنند. نمونه‌هایی از کاربردهای این دارو عبارتند از:
- درمان آکنه کیستیک شدید
- درمان آکنه‌ای که باعث ایجاد جای زخم می‌شود
- درمان آکنه متوسط
- درمان لنفوم سلول T جلدی
- درمان نوروبلاستوما
- پیشگیری از سرطان سلول سنگفرشی (نوعی سرطان پوست) در بیماران پرخطر
- درمان آکنه روزاسه
راکوتان چگونه عمل می‌کند؟
راکوتان علل اصلی آکنه را هدف قرار می‌دهد. آکنه به دلیل مسدود شدن منافذ پوست با چربی و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شود.
این دارو با کوچک کردن غدد چربی، جلوگیری از مسدود شدن منافذ، کاهش رشد باکتری‌های پوست و اثرات ضد التهابی به درمان آکنه کمک می‌کند. در طول درمان نیز تولید چربی (سبوم) را کاهش می‌دهد. اکثر افراد درمان را تا زمانی که آکنه برطرف شود ادامه می‌دهند. با این حال، برخی از افراد عود آکنه دارند و باید دوره دوم راکوتان را مصرف کنند.
ممکن است چندین هفته یا بیشتر طول بکشد تا این داروی پوست اثر کامل خود را ایجاد کند، با این حال می‌تواند در ابتدای درمان آکنه را بدتر نیز کند. اکثر افرادی که این دارو مصرف می‌کنند دوره درمانی 15 تا 20 هفته‌ای دارند.
با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
آیا معایب مصرف راکوتان بیش از مزایای آن است؟
مانند همه داروهای پوست، راکوتان نیز دارای عوارض جانبی است، بنابراین مهم است که با پزشک خود صحبت کنید و قبل از مصرف دارو، تمام جوانب مثبت و منفی این دارو را در نظر داشته باشید:
برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو عبارتند از:
- ترک خوردن لب‌ها
- خشکی پوست
- خارش پوست
- خشکی چشم
- خشکی بینی
این دارو همچنین تری گلیسیرید (نوعی چربی یا لیپید خون) را افزایش می‌دهد. از این رو پزشک ممکن است در طول مسیر درمان انجام برخی آزمایشات برای مدیرت عوارض احتمالی را توصیه کند.
سایر عوارض جانبی عبارتند از:
- نازک شدن موها
- کاهش دید در شب
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد مفاصل
نکاتی که باید قبل از مصرف راکوتان بدانید
پیش‌تر عوارض مصرف این دارو به صورت خلاصه گفته شد، در ادامه به پرسش داروی راکوتان چه عوارضی دارد پاسخی جامع خواهیم داد:
خطرات در بارداری و جنین
یکی از عوارض جدی این دارو ، پتانسیل آن برای ایجاد مشکلات شدید بارداری و زایمان است. اگر باردار هستید یا ممکن است باردار شوید، نباید این دارو را مصرف کنید، زیرا خطر زیادی وجود دارد که منجر به از دست دادن جنین یا آسیب به آن می‌شود.
این عوارض آنقدر قابل توجه است که FDA هشدار جعبه سیاه (جدی‌ترین هشدار دارویی) را صادر کرده است. FDA این دارو را در رده X بارداری طبقه‌بندی می‌کند، چراکه نشان داده شده است که این دارو به جنین در حال رشد آسیب می‌رساند و در افرادی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند منع مصرف دارد.
احتمال بروز آکنه بیشتر
قبل از اینکه آکنه شما بهتر شود، احتمالاً در مراحل اولیه درمان با این دارو بدتر خواهد شد. این دارو تمام سلول‌های مرده پوست و چربی را از زیر پوست خارج می‌کند و باعث التهاب و آکنه بیشتر می‌شود. پس از اتمام این مرحله، آکنه شروع به بهبود می‌کند.
ایجاد خشکی پوست
هنگامی که این دارو تولید چربی در پوست را متوقف می‌کند، پوست بسیار خشک می‌شود و می‌تواند علائمی چون پوسته پوسته شدن و خارش را ایجاد کند. استفاده از یک مرطوب کننده مناسب پوست حساس برای جلوگیری از عوارض شدید کمک کننده است.
حساسیت به خورشید
داروی راکوتان موجب حساس شدن پوست در برابر نور خورشید می‌شود. بنابراین باید در دوره مصرف از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید و از استفاده از هر نوع دستگاه برنزه‌کننده خودداری کنید.
خشکی لب‌ها
اثر خشک کنندگی این دارو روی لب‌ها نیز تاثیر می‌گذارد. از این رو همیشه باید یک مرطوب‌کننده لب همراه خود داشته باشید تا از خونریزی و ترک خوردن لب جلوگیری کنید.
درماتیت رتینوئید
گاهی اوقات، این دارو می‌تواند باعث ایجاد بثورات روی پوست شود. اگر دچار درماتیت هستید، با متخصص پوست خود مشورت کنید تا یک کرم موضعی برای درمان آن برای شما تجویز کند.
تراتوژنیسیته
ایزوترتینوئین برای نوزادان متولد نشده بسیار خطرناک است. چراکه می‌تواند باعث سقط جنین، زایمان زودرس یا نقص‌های مادرزادی جدی شود. نقایص مادرزادی که ممکن است اتفاق بیفتد عبارتند از فقدان گوش، کم‌شنوایی، از دست دادن چشم، شکاف کام و نقص قلبی. اگر رابطه جنسی فعال دارید و به دنبال شروع درمان آکنه با این دارو هستید، باید از یک روش پیشگیری از بارداری استفاده کنید و در طول دوره درمان از بارداری خودداری کنید.
سردرد
این دارو می‌تواند باعث ایجاد فشار در مغز شود که منجر به سردرد، سرگیجه، تاری دید و خستگی خواهد شد.
تغییرات خلق و خوی
برخی از بیماران در حین درمان تحریک‌پذیری، عصبی بودن و افسردگی را تجربه می‌کنند.
افسردگی
گاهی اوقات، برخی از بیماران دوره‌های افسردگی یا افکار خودکشی را گزارش می‌کنند. اگر تغییرات جدی در سلامت روان خود احساس کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
نکات مهم در مصرف راکوتان
- از شوینده صورت و آبرسان استفاده کنید
- چند بار در روز از مرطوب‌کننده استفاده کنید
- از شوینده بدن و لوسیون بدن آبرسان استفاده کنید
- از نور خورشید چه طبیعی و چه مصنوعی دوری کنید
- از درمان‌های پوستی (لیزر، اپیلاسیون، درم ابریژن یا هر روش درمانی دیگری برای جوانسازی پوست) خودداری کنید.
- مکمل‌های ویتامین A مصرف نکنید
- مصرف الکل را محدود کنید
یادداشت پایانی
همانطور که اشاره شد داروی راکوتان گرچه اثرات مثبت و قوی در درمان آکنه دارد، اما می‌تواند عوارض بسیاری را نیز در پی داشته باشد. از این رو مصرف این دارو بدون تشخیص پزشک و انجام آزمایشات قبل از مصرف به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. اگر در اطرافیان شخصی درمان با این دارو را آغاز کرده و پاسخ‌دهی مثبت داشته، این به معنای تجویز این دارو بدون نظر پزشک برای شما نیست.
